An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (Caibidil III. Forálacha bhaineann le mór-oifigí amháin.) Ar Aghaidh (CUID IV. Na Baill d'Udaras Áitiúil do Chur as Oifig.)

23 1941

ACHT RIALTAIS ÁITIÚIL, 1941

CUID III.

Coru agus Nos Imeachta Udaras Áitiúil.

Uimhir ball comhairlí contae.

33. —(1) Roimh na céad toghacháin a comórfar tar éis teacht i bhfeidhm don alt so do bhaill de chomhairlí contae déanfaidh an tAire le hordú no le dhá ordú no níos mó—

(a) a shocrú cad is uimhir iomlán do bhaill gach comhairle contae, agus

(b) gach contae do roinnt ina togh-líomatáistí contae, agus

(c) a shocrú, i dtaobh gach contae, cá mhéid ball de chomhairle na contae sin a toghfar o gach toghlíomatáiste contae sa chontae sin.

(2) Isé an uimhir iomlán de bhaill de chomhairle chontae a socrófar le hordú fén alt so ná—

(a) uimhir nach lugha ná fiche más uimhir is lugha ná tríocha is uimhir iomlán do bhaill na comhairle sin díreach roimh theacht i bhfeidhm don alt so, agus

(b) in aon chás eile, uimhir nach lugha ná dhá dtrian d'uimhir iomláin na mball a bheidh ar an gcomhairle sin díreach roimh theacht i bhfeidhm don alt so.

(3) Ar an gcéad ghnáth-lá tar éis teacht i bhfeidhm don alt so chun baill de chomhairlí contae do dhul as oifig agus ón lá san amach, isé is uimhir iomlán do bhaill chomhairle gach contae fé leith ná an uimhir a socrófar chuige sin le hordú fén alt so.

(4) An roinnt ina togh-líomatáistí a déanfar ar chontae le hordú fén alt so beidh éifeacht aici chun crícheanna na gcéad toghachán a comórfar tar éis teacht i bhfeidhm don alt so do bhaill chomhairlí contae agus as san amach.

(5) Isé uimhir de bhaill chomhairle gach contae fé leith a toghfar do gach togh-líomatáiste contae fé leith sa chontae sin, in aon toghachán a comófar tar éis teacht i bhfeidhm don alt so, ná an uimhir a socrófar chuige sin le hordú fén alt so.

(6) Ní léireofar éinní atá san alt so mar ní a choisceann no a shrianann aon atharú fé Airteagal 25 den Sceideal a ghabhann leis an Local Government (Application of Enactments) Order, 1898, ar uimhir bhall comhairle aon chontae.

(7) Féadfaidh an tAire, le hordú, leasú no modhnú do dhéanamh ar aon roinnt ina togh-líomatáistí contae a bheidh déanta le hordú fén alt so (agus ordú fén bhfo-alt so d'áireamh) ar aon chontae, no atharú do dhéanamh ar líon ball comhairle aon chontae bheidh le toghadh de bhuadh orduithe fén alt so (agus ordú fén bhfo-alt so d'áireamh) o aon togh-líomatáiste sa chontae sin, agus beidh éifeacht ag gach leasú, modhnú, no atharú den tsórt san chun crícheanna na gcéad toghachán a comórfar tar éis an leasuithe, an mhodhnuithe no an atharuithe sin do dhéanamh agus as san amach.

Córú agus toghadh údarás áirithe baile.

34. —(1) San alt so ní fholuíonn an focal “buirg” contaebhuirg ná buirg Dhún Laoghaire ná buirg na Gaillimhe.

(2) Roimh na céad toghacháin a comófar tar éis teacht i bhfeidhm don alt so do bhaill comhairlí buirge, comhairlí bailecheanntair agus do choimisinéirí baile, déanfaidh an tAire, le hordú, líon iomlán ball gach comhairle no coimisinéirí den tsórt san do shocrú agus, ar an gcúigiú, lá tar éis an lae socrófar chun na dtoghachán san do chomóradh agus as san amach agus chun crícheanna na dtogachán san, isé líon na mball san ná an líon socrófar amhlaidh.

(3) Fé réir forálacha an chéad ailt eile, beidh le linn gach toghacháin do bhaill aon chomhairle buirge no comhairle bailecheanntair no coimisinéirí baile aon togh-líomatáiste amháin ann is ionann agus an bhuirg no an bailecheanntar no an baile sin (pé aca é) agus toghfar na baill sin uile don togh-líomatáiste sin.

(4) Fé réir forálacha an chéad ailt eile beidh ceathrar seanóirí ann in aghaidh gach buirge.

(5) Ní léireofar éinní atá san alt so mar ní a choisceann no a shrianann aon atharú fé Airteagal 26 den Sceideal a ghabhann leis an Local Government (Application of Enactments) Order, 1898, ar uimhir bhall comhairle aon bhailecheanntair no buirge.

Buirgí agus baile-cheanntair do roinnt ina dhá dtoghlíomatáiste no níos mó.

35. —(1) San alt so ní fholuíonn an focal “buirg” contae-bhuirg ná buirg Dhún Laoghaire ná buirg na Gaillimhe.

(2) Féadfaidh an tAire, le hordú, aon bhuirg no bailecheanntar do roinnt ina dhá thogh-líomatáiste áitiúla no níos mó agus a shocrú cá mhéid de bhaill chomhairle na buirge no an bhailecheanntair sin a bheidh le toghadh do gach líomatáiste den tsórt san.

(3) An roinnt ina dhá thogh-líomatáiste áitiúla no níos mó a déanfar le hordú fén alt so ar bhuirg no ar bhailecheanntar beidh éifeacht aici chun crícheanna an chéad toghacháin a comórfar tar éis an orduithe sin do dhéanamh agus as san amach.

(4) Isé méid ball, de chomhairle bhuirge no bhailecheanntair le n-a mbainfidh ordú fén alt so, a bheidh le toghadh do gach toghlíomatáiste áitiúil fé leith in aon toghachán a comórfar tar éis an orduithe sin do dhéanamh ná an méid a socrófar chuige sin leis an ordú san,

(5) I ngach buirg go mbeidh ordú fén alt so i bhfeidhm maidir léi beidh, amhail ón gcéad tóghachán a comórfar tar éis an orduithe sin do dhéanamh, dhá sheanóir do gach togh-líomatáiste áitiúil sa bhuirg sin a toghfar o gach líomatáiste den tsórt san.

(6) Féadfaidh an tAire, le hordú, ceiliúradh no leasú no atharú do dhéanamh ar ordú fén alt so (agus ordú fén bhfo-alt so d'áireamh), agus beidh éifeacht ag gach ceiliúradh, leasú, no atharú den tsórt san chun crícheanna an chéad toghacháin a comórfar tar éis an cheiliúrtha, an leasuithe, no an atharuithe sin do dhéanamh agus as san amach.

Seanóirí buirge tar éis toghacháin gan comhrac.

36. —Mara dtógtar aon vótaíocht in aon togh-líomatáiste buirge áirithe i dtoghachán do bhaill den chomhairle bheidh bunuithe le dlí d'aon chontae-bhuirg no buirg eile (seachas buirg Dhún Laoghaire), isé uimhir de sheanóirí bheidh toghtha ón toghlíomatáiste buirge sin don bhuirg sin ná an uimhir a toghfaí dá dtógtaí an vótaíocht san, agus cinnfidh an chomhairle sin cé hiad na baill, a bheidh toghtha sa toghachán san ón toghlíomatáiste buirge sin, a bheidh ina seanóirí don bhuirg sin.

I gcás gan dóthain daoine d'ainmniú chun quorum do dhéanamh.

37. —(1) Más rud é, le linn iarrthóirí d'ainmniú i dtoghachán do bhaill d'údarás áitiúil, ná hainmneofar go cuibhe aon iarrthóirí no gur lugha ná an quorum do chruinnithe den údarás áitiúil sin an méid iarrthóirí a hainmneofar go cuibhe ní leanfar den toghachán san agus beidh éifeacht ag Cuid IV den Acht so maidir leis an údarás áitiúil sin fé is dá mbeadh baill an údaráis áitiúil sin curtha as oifig fén gCuid sin IV an lá bhí an toghachán san le comóradh no, más toghachán nua do réir bhrí na Coda san IV an toghachán san fé is dá mbeidís curtha as oifig arís fén gCuid sin IV.

(2) Más rud é, de bhun fo-ailt (1) den alt so, ná leanfar de thoghachán agus go leanfaí den toghachán san mara mbeadh an ceann cóimhrimh dá chinneadh diúltú do ghlacadh le hainmniúchán amháin no níos mó d'iarrthóirí, féadfar cinneadh an chinn chóimhrimh i dtaobh an ainmniúcháin sin no i dtaobh aon cheann no cinn áirithe de sna hainmniúcháin sin (do réir mar bheidh) do chonspóid tré achuinge thoghacháin.

(3) I gcás an chúirt a thriailfidh achuinge thoghacháin maidir le toghachán do bhaill d'údarás áitiúil dá dhearbhú ná raibh sé ceart, toisc easnamh do bheith ar an uimhir d'iarrthóirí do bhí ainmnithe go cuibhe, leanúint den toghachán san, beidh éifeacht ag na forálacha so leanas, sé sin le rá:—

(a) is tuigthe nár comóradh an toghachán san agus is tuigthe nár tháinig na daoine do toghadh sa toghachán san i seilbh oifige;

(b) gach gníomh do rinneadh sa tréimhse idir an lá do críochnuíodh an toghachán san agus an lá do tugadh breith ar an achuinge thoghacháin sin agus do rinne na daoine no duine no níos mó de sna daoine a dearbuíodh a toghadh sa toghachán san agus ba ghníomh do thug le tuigsint é bheith ina ghníomh do rinne an t-údarás áitiúil sin no ina ghníomh do rinneadh de bhuadh an duine no na daoine sin (do réir mar a bheidh) do bheith ina bhall no ina mbaill den údarás áitiúil sin, beidh sé chó bailidhe agus chó héifeachtúil agus do bheadh dá mbeadh na daoine go léir, a dearbhuíodh a toghadh sa toghachán san, toghtha go bailidhe agus cáilithe chun gníomhú mar bhaill den údarás áitiúil sin;

(c) gach gníomh den tsórt san do rinne duine aonair a dearbhuíodh a toghadh sa toghachán san agus a dearbhuíodh ina dhiaidh sin a ceapadh chun oifige mar chathaoirleach, mar árd-mhéara, no mar mhéara ar an údarás áitiúil sin agus ba ghníomh do thug le tuigsint é bheith ina ghníomh do rinneadh de bhuadh na hoifige sin, beidh sé chó bailidhe agus chó héifeachtúil agus do bheadh dá mbeadh na daoine go léir, a dearbhuíodh a toghadh sa toghachán san, toghtha go bailidhe agus cáilithe chun gníomhú mar bhaill den údarás áitiúil sin agus go mbeadh an duine aonair sin ceaptha go bailidhe chun na hoifige sin;

(d) fé réir forálacha an fho-ailt seo, beidh éifeacht ag Cuid IV den Acht so maidir leis an údarás áitiúil sin fé is dá mbeadh baill an údaráis áitiúil sin curtha as oifig fén gCuid sin IV an lá do comóradh an toghachán san no, má ba thoghachán nua do réir bhrí na Coda san IV an toghachán san, fé is dá mbeidís curtha as oifig arís fén gCuid sin IV.

(4) Más rud é go ndiúltóidh an ceann cóimhrimh i dtoghachán do bhaill d'údarás áitiúil do ghlacadh le haon ainmniúchán no ainmniúcháin áirithe agus ná leanfar den toghachán san de dhruim an chinnte sin agus go ndéanfaidh cúirt a thriailfidh achuinge thoghacháin ag conspóid an chinnte sin a dhearbhú go raibh an cinneadh sin mí-cheart agus go raibh sé ceart leanúint den toghachán san, beidh éifeacht ag na forálacha so leanas, sé sin le rá:—

(a) is tuigthe Cuid IV den Acht so do bheith i bhfeidhm de bhun fo-ailt (1) den alt so maidir leis an údarás áitiúil sin ón lá ar a raibh an toghachán san le comóradh agus leanfaidh de bheith i bhfeidhm amhlaidh go dtí go dtiocfaidh na daoine i seilbh oifige toghfar sa chéad toghachán eile comórfar do réir na céad mhíre eile den fho-alt so;

(b) chó luath agus is féidir é tar éis breith do bheith tugtha ar an achuinge thoghacháin sin ceapfaidh an tAire lá chun toghachán do bhaill an údaráis áitiúil sin do chomóradh agus comórfar an toghachán san an lá san.

Easba ainmniúchán ná tiocfaidh díth quorum di.

38. —Más rud é, toisc easnamh do bheith ar an uimhir d'iarrthóirí a hainmneofar go cuibhe i dtogh-líomatáiste amháin no níos mó, gur lugha an uimhir d'iarrthóirí is féidir a thoghadh i dtoghachán do bhaill d'údarás áitiúil ná an uimhir iomlán de bhaill is féidir a thoghadh sa toghachán san ach nach lugha a n-uimhir ná an quorum do chruinnithe den údarás áitiúil sin, beidh an t-údarás áitiúil sin có-dhéanta go dleathach de bhuadh an toghacháin sin d'ainneoin na bhfolúntas a bheidh ann de dhruim an easnaimh sin agus féachfar chun gach críche (agus crícheanna an Achta so d'áireamh) ar na folúntaisí sin mar fhoth-fholúntaisí do thárla, díreach tar éis an toghacháin sin, de dhaoine do dhiúltú d'oifig a ghlacadh agus líonfar iad dá réir sin.

Toghacáin do stiúradh, etc.

39. —In ionad fo-airteagail (3) (a hathghairmtear leis an Acht so) d'Airteagal 5 den Sceideal a ghabhann leis an Local Government (Application of Enactments) Order, 1898, achtuítear leis seo gur tré bhallóid a tógfar an vótaíocht i ngach toghachán a rialófar le rialacha bheidh ceaptha fén Ordú san agus beidh feidhm ag na hachtacháin atá leagtha amach sa Tríú Sceideal a ghabhann leis an Acht so, sa mhéid a luaidhtear sa Sceideal san agus fé réir aon oiriúnuithe, atharuithe, agus eisceachtaí bheidh déanta leis na rialacha san, maidir leis an toghachán san fé mar atá feidhm aca maidir le toghachán cathrach.

I gcás gan duine do ghlacadh le hoifig.

40. —(1) Aon duine toghfar no roghnófar chun bheith ina bhall d'údarás áitiúil agus dar gá do réir aon achtacháin a bheidh i bhfeidhm díreach roimh theacht i bhfeidhm don alt so glacadh le hoifig mar bhall den tsórt san tré dhearbhú, ag glacadh leis an oifig sin, do dhéanamh agus do shighniú fé cheann tréimhse áirithe, mara nglacaidh leis an oifig sin amhlaidh beidh feidhm agus éifeacht ag na forálacha so leanas, sé sin le rá:—

(a) is tuigthe an duine sin do dhiúltú don oifig sin, agus

(b) beidh an oifig sin folamh agus is tuigthe, chun crícheanna gach forála (agus forálacha atá san Acht so d'áireamh) a bhaineann le foth-fholúntaisí imeasc ball an údaráis áitiúil sin, í do theacht chun bheith folamh de dhruim a sealbhóir d'eirghe as an lá deiridh den tréimhse sin.

(2) Ní bheidh éifeacht a thuilleadh ag aon fhoráil atá in aon achtachán tré n-a dhligheann duine fíneáil d'íoc má fhaillíonn sa tslí luaidhtear sa bhfo-alt deiridh sin roimhe seo den alt so glacadh le hoifig mar bhall d'údarás áitiúil.

Gníomhartha do dhéanamh agus ceisteanna do chinneadh ag cruinnithe.

41. —D'ainneoin éinní atá in aon achtachán a bheidh i bhfeidhm díreach roimh theacht i bhfeidhm don alt so no thiocfaidh i bhfeidhm ar aon-am leis an alt so—

(a) aon ghníomh is ceaduithe, de bhuadh aon achtacháin den tsórt san, do mhóráireamh de sna baill a bheidh i láthair ag cruinniú cuibhe-chóruithe d'údarás áitiúil do dhéanamh ag an gcruinniú san is ceaduithe do mhóráireamh de sna baill sin a vótálfaidh ag an gcruinniú san, cuid aca i bhfábhar agus cuid aca in aghaidh a dhéanta, an gníomh san do dhéanamh, agus

(b) aon cheist is ceaduithe, de bhuadh aon achtacháin den tsórt san, do mhóráireamh de sna baill a bheidh i láthair ag cruinniú cuibhe-chóruithe d'údarás áitiúil do chinneadh ag an gcruinniú san is ceaduithe do mhóráireamh de sna baill sin a vótálfaidh ag an gcruinniú san i dtaobh a cinnte an cheist sin do chinneadh.

Foth-fholúntaisí imeasc ball baile-údarás áirithe.

42. —(1) Má thárlann folúntas (dá ngairmtear fothfholúntas san alt so) imeasc ball comhairle buirge (seachas contae-bhuirg no buirg Dhún Laoghaire) no comhairle bailecheanntair no coimisinéirí aon bhaile de dhruim ball díobh d'éag no d'eirghe as no do theacht fé dhí-cháilíocht no do dhiúltú do ghlacadh le hoifig, líonfaidh an chomhairle no an bord san an folúntas san, tar éis fógra cuibhe do thabhairt, ag an gcéad chruinniú bheidh aca i gceann mí tar éis an fholúntais sin do thárlachtaint no chó luath ina dhiaidh sin agus is féidir sa chás.

(2) Gach duine roghnófar fén alt so chun foth-fholúntas do líonadh beidh sé, marab éag no eirghe as no teacht fé dhícáilíocht dó roimhe sin no mara ndiúltuighidh do ghlacadh le hoifig roimhe sin, i seilbh oifige ar feadh a mbeidh gan caitheamh den téarma do bheadh an ball tré n-ar thárla an folúntas san i seilbh oifige dá mba nárbh éag ná eirghe as ná teacht fé dhícháilíocht dó no dá mba ná diúltódh do ghlacadh le hoifig (do réir mar a bheidh).

(3) Gach duine roghnófar fén alt so chun foth-fholúntas imeasc ball comhairle buirge do líonadh is mar chomhairleoir a bheidh sé i seilbh oifige pé aca ba sheanóir no ba chomhairleoir an ball den chomhairle sin tré n-ar thárla an folúntas san.

(4) Le linn bheith in oifig do dhuine roghnófar fén alt so chur foth-fholúntas imeasc ball comhairle buirge do líonadh do thárla de dhruim seanóir d'éag no d'eirghe as no do theacht fé dhícháilíocht no do dhiúltú do ghlacadh le hoifig beidh uimhir seanóirí na buirge sin laigheaduithe d'aon.

An nós imeachta leanfar i dtoghachán árd-mhéara no méara no cathaoirligh.

43. —(1) Beidh feidhm agus éifeacht ag na forálacha so leanas i dtoghachán árd-mhéara no méara chontae-bhuirge no bhuirge eile no cathaoirligh aon údaráis áitiúil, sé sin le rá:—

(a) tosnófar na himeachta tré bhall no baill do thairgsint agus tré chuidiú leis an tairgsint sin agus ní bheidh duine ar bith ina iarrthóir ná tairgfear agus ná cuideofar le hé thairgsint;

(b) mara mbeidh ann ach aon iarrthóir amháin beidh an t-iarrthóir sin toghtha;

(c) má bhíonn níos mó ná dhá iarrthóir ann tógfar vótaíocht;

(d) má vótálann móráireamh de sna baill a bheidh i láthair sa vótaíocht san le haon iarrthóir áirithe beidh an t-iarrthóir sin toghtha;

(e) má thárlann sa vótaíocht san ná faghaidh aon iarrthóir vótaí móráirimh de sna baill a bheidh i láthair, leigfear ar lár an t-iarrthóir is lugha vótaí agus, fé réir forálacha míre (g) den fho-alt so, tógfar vótaíocht no vótaíochta eile (fé mar is gá);

(f) beidh feidhm ag míreanna (d) agus (e) den fho-alt so maidir leis an vótaíocht no na vótaíochta eile sin;

(g) mara mbeidh ann ach dhá iarrthóir, no má bhíonn na hiarrthóirí uile ach beirt leigthe ar lár de bharr vótaíochta no vótaíochtaí do tógadh fén bhfo-alt so, cuirfear ceist chun na mball a bheidh i láthair i dtaobh cé aca de sna hiarrthóirí sin a toghfar agus an t-iarrthóir aca san is mó gheobhaidh de vótaí ar an gceist sin beidh sé toghtha;

(h) má eiríonn aon cheist fén bhfo-alt so, de bharr cóionannas vótaí idir dhá iarrthóir no níos mó, i dtaobh cá aca de sna hiarrthóirí sin a leigfear ar lár no cé aca de sna hiarrthóirí sin a toghfar, socrófar an cheist sin le crannchur.

(2) Iarrthóir i dtoghachán d'árd-mhéara no méara contaebhuirge no buirge eile no do chathaoirleach aon údaráis áitiúil ní tuigthe leas airgid do bheith aige sa toghachán san toisc tuarastal do bheith ag gabháil le hoifig an árd-mhéara no an mhéara no an chathaoirligh sin agus dá réir sin is cead don iarrthóir sin vótáil agus páirt do ghlacadh sna himeachta sa toghachán san.