An Chéad Lch. Lch. Roimhe Seo (Caibidil II Teaghaisí Áirithe a Sholáthrófar faoin Acht seo.) Ar Aghaidh (Caibidil IV Ilghnéitheach)

21 1966

ACHT NA dTITHE, 1966

Caibidil III

Iostáin Áirithe a Cheannach faoi Acht 1936.

Léiriú (Caibidil III de Chuid VI) agus cosaint.

1950, Uimh. 25 .

1937, Uimh. 42 .

93.—(1) Sa Chaibidil seo—

(a) ciallaíonn “Acht 1950” Acht na dTithe (Leasú), 1950 (a aisghairtear leis an Acht seo);

(b) tá le “bliantacht” (ach amháin in alt 101) an bhrí chéanna atá leis in Acht 1956 agus folaíonn sé cuid de bhlianacht den sórt sin;

(c) ciallaíonn “iostán” a soláthraíodh faoi Achtanna na Sclábhaithe, 1833 go 1962, agus, ach amháin mar a n-éilíonn an comhthéacs a mhalairt, folaíonn sé an plásán (más ann) a soláthraíodh leis an iostán sin;

(d) tá le “scéim cheannaigh” an bhrí chéanna atá leis chun críocha Acht 1936;

(e) ciallaíonn “duine cáilithe” duine cáilithe chun críocha alt 16 d'Acht 1936.

(2) D'ainneoin alt 26 d'Acht na dTithe na dTithe (Leasú), 1958, a aisghairm leis an Acht seo, leanfaidh Acht 1936 mar aon le halt 1 de Chuid III d'Acht na dTithe agus na Scáibhaithe, 1937, i bhfeidhm go dtí go ndéanfar iad a aisghairm nó a fhoirceannadh.

Iostáin áirithe a cheannach faoi Acht 1936.

94. —(1) I gcás inar sholáthraigh údarás tithíochta iostán roimh an lú lá d'Eanáir, 1966, agus nach bhfuil ceanglas fho-alt (2) d'alt 12 d'Acht 1936 (a aisghairtear leis an Acht seo) comhlíonta ag an údarás maidir leis an iostán, déanfaidh an t-údarás, tráth nach déanaí ná dhá mhí dhéag tar éis tosach feidhme an ailt seo, scéim cheannaigh maidir leis an iostán a ullmhú agus a chur faoi bhráid an Aire.

(2) Beidh feidhm ag forálacha Acht 1936 maidir le haon scéim cheannaigh a ullmhófar agus a chuirfear faoi bhráid an Aire faoin alt seo ionann is dá mba faoin Acht sin a ullmhaíodh agus a cuireadh faoi bhráid an Aire an scéim.

Srian le hiarratais faoi alt 16 d'Acht 1936.

95. —(1) Beidh éifeacht ag alt 16 d'Acht 1936 faoi réir na modhnuithe seo a leanas:

(a) i gcás scéim cheannaigh maidir le hiostán a bheith i bhfeidhm díreach roimh thosach feidhme an ailt seo agus gan aon iarratas maidir leis an iostán a bheith curtha go dtí an t-údarás tithíochta faoin alt sin 16, féadfar iarratas a chur ar aghaidh faoin alt sin má dhéantar, agus ar an gcuntar amháin go ndéanfar, é a chur ar aghaidh amhlaidh tráth nach déanaí na ocht mí dhéag tar éis tosach feidhme an ailt seo;

(b) i gcás ina dtiocfaidh scéim cheannaigh maidir le hiostán i bhfeidhm ar dháta thosach feidhme an ailt seo nó dá éis sin, féadfar iarratas a chur go dtí an t-údarás tithíochta má dhéantar, agus ar an gcuntar amháin go ndéanfar, é a chur ar aghaidh amhlaidh tráth nach déanaí ná ocht mí dhéag tar éis tosach feidhme an ailt seo nó sé mhí tar éis an lae a thiocfaidh scéim cheannaigh i bhfeidhm, cibé acu is déanaí.

(2) Cuirfidh údarás tithíochta in iúl do gach tionónta iostáin ina limistéar feidhmiúcháin faoin iarratas a fhéadfaidh duine cáilithe a chur go dtí an t-údarás agus an tréimhse a gcaithfear an t-iarratas a chur isteach lena linn agus cuirfear sin in iúl do gach tionónta den sórt sin a luaithe is féidir,

(a) má bhíonn an scéim cheannaigh iomchuí i bhfeidhm díreach roimh thosach feidhme an ailt seo—tar éis tosach feidhme an ailt seo, nó

(b) más ar dháta thosach feidhme an ailt seo nó dá éis sin a thiocfaidh an scéim cheannaigh iomchuí i bhfeidhm —tar éis an lae a thiocfaidh an scéim cheannaigh i bhfeidhm.

Iostáin i limistéir uirbeacha.

96. —(1) I gcás iostán a bhféadfar iarratas a chur isteach ina leith faoi alt 16 d'Acht 1936 a theacht isteach i limistéar uirbeach tráth nach faide ná ocht mí dhéag roimh thosach, nó tar éis tosach, feidhme alt 94 den Acht seo, ansin, an t-údarás tithíochta ar féidir an t-iarratas a chur chucu amhlaidh ní dhéanfaidh siad, laistigh den tréimhse ar féidir an t-iarratas a chur isteach amhlaidh lena linn, an t-iostán a aistriú chun an údarás tithíochta don limistéar uirbeach.

(2) Ní cúis difir ar bith do cheart duine chun iarratas a chur ar aghaidh faoi alt 16 d'Acht 1936 an t-iostán a bheith aon tráth sa limistéar uirbeach.

(3) I gcás iostán a ceannaíodh faoi Acht 1936 a theacht isteach i limistéar uirbeach roimh thosach feidhme an ailt seo nó dá éis, leanfaidh forálacha uile Acht 1936 d'fheidhm a bheith acu maidir leis an iostán agus na feidhmeanna maidir leis an iostán a d'fhéadfaí a chomhlíonadh roimhe sin ag an údarás a rinne an t-ordú dílseacháin iomchuí faoi alt 17 d'Acht 1936 comhlíonfar feasta iad ag an údarás tithíochta don limistéar uirbeach agus, más roimh thosach feidhme an ailt seo a tháinig an t-iostán isteach sa limistéar uirbeach, measfar gur lean na forálacha sin d'fheidhm a bheith acu amhlaidh agus measfar na feidhmeanna sin a bheith inchomhlíonta amhlaidh amhail ar an agus ón dáta ar ar tháinig an t-iostán isteach sa limistéar uirbeach.

(4) San alt seo, ciallaíonn “limistéar uirbeach” contae-bhuirg nó buirg eile nó ceantar uirbeach.

Cumhacht chun a dhearbhú gur daoine cáilithe daoine áirithe.

97. —I gcás iostán a bheith, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, ligthe ag údarás tithíochta faoi alt 24 d'Acht 1950, beidh éifeacht ag na forálacha seo a leanas:

(a) féadfaidh an t-údarás a dhearbhú gur duine cáilithe an duine chun a raibh an t-iostán ligthe amhlaidh, agus air sin tiocfaidh an duine sin chun bheith ina dhuine cáilithe;

(b) is feidhm fhorcoimeádta dearbhú a dhéanamh faoin bhfo-alt seo.

Féadfar iostán nó plásán a mhuirearú, a mhorgáistiú, a fhoroinnt nó a choimhthiú.

98. —(1) D'ainneoin ailt 17 agus 31 d'Acht 1936, agus faoi réir forálacha an ailt seo, aon iostán, plásán nó cuid de phlásán a theachtar i dteannta aon iostáin, féadfar, agus measfar gurbh fhéidir ariamh, i gcaitheamh na tréimhse íoca i leith an iostáin, é a mhuirearú, a mhorgáistiú, a fhoroinnt nó a choimhthiú ar dhóigh seachas trí réadtiomnú nó trí oibriú dlí, le toiliú an údaráis tithíochta iomchuí.

(2) Gan dochar d'aon chumhacht eile chuige sin, féadfaidh údarás tithíochta a dtoiliú le coimhthiú iostáin a choimeád siar más dóigh leo—

(a) gur duine nach bhfuil i gcall tithíochta an duine a bhfuiltear chun an t-iostán a choimhthiú chuige, nó

(b) go dtiocfadh nó gur dóigh go dtiocfadh den choimhthiú, dá ndéanfaí é, gur dhuine gan tithíocht dóthanach nó oiriúnach an duine atá chun an coimhthiú a dhéanamh nó aon duine dá chleithiúnaithe.

(3) I gcás ina mbeifear chun iostán atá faoi réir blianachta agus faoi mhuirear a híoctha sa todhchaí a dhíol nó a aistriú, féadfaidh an t-údarás tithíochta, sula dtoileoidh siad leis an díol nó leis an aistriú, a cheangal go bhfuasclófar an bhlianacht faoi alt 99 den Acht seo.

(4) I gcás ina ndéanfar plásán nó cuid de phlásán a theachtar i dteannta iostáin atá faoi réir blianachta agus faoi mhuirear a híoctha sa todhchaí a mhuirearú, a mhorgáistiú, a fhoroinnt nó a choimhthiú ar dhóigh seachas trí réadtiomnú nó trí oibriú dlí, tar éis tosach feidhme an ailt seo, cionroinnfidh an t-údarás tithíochta an bhlianacht mar is iomchuí leo, agus i gcás díola nó aistrithe ceanglóidh an t-údarás go bhfuasclófar faoi alt 99 den Acht seo an chuid den bhlianacht a chionroinnfidh siad i leith an phlásáin nó na coda de phlásán.

(5) Sula dtoileoidh údarás tithíochta le coimhthiú nó foroinnt aon iostáin atá faoi réir blianachta agus faoi mhuirear a híoctha sa todhchaí (seachas coimhthiú nó foroinnt de chineál a shonróidh an tAire chun críocha an fho-ailt seo), ceanglóidh siad go n-íocfar suim leo a cheadóidh an tAire chun na gcríocha sin.

(6) Má thriaileann nó má airbheartaíonn duine ar bith, gan toiliú údaráis tithíochta, muirearú, morgáistiú, foroinnt nó coimhthiú, a gceanglaíonn an t-alt seo nó ordú dílseacháin a rinneadh faoi alt 17 d'Acht 1936 toiliú údaráis tithíochta chuige, a dhéanamh maidir le haon iostán nó plásán nó cuid de phlásán a theachtar i dteannta iostáin, beidh an muirearú, an morgáistiú, an fhoroinnt nó an coimhthiú triailte nó airbheartaithe sin ar neamhní i gcoinne gach uile dhuine; ar choinníoll, áfach, in aon chás ina dtabharfar toiliú an údaráis tar éis an muirearú, an morgáistiú, an fhoroinnt nó an coimhthiú a bheith triailte nó airbheartaithe, go n-oibreoidh an toiliú sin, má ordaíonn an t-údarás amhlaidh, chun bailíocht, le héifeacht iar-ré, a thabhairt don mhuirearú, don mhorgáistiú, don fhoroinnt nó don choimhthiú triailte nó airbheartaithe sin.

Blianachtaí a fhuascailt.

99. —Aon bhlianacht a bheidh gan íoc aon tráth, féadfaidh an duine a dhlífidh an bhlianacht a íoc í a fhuascailt, más oiriúnach sin leis an údarás tithíochta atá i dteideal an bhlianacht a fháil, trí cibé suim a cheadóidh an tAire a íoc leis an údarás agus an t-áitreabh a bheadh, mura mbeadh an t-alt seo, faoi réir na blianachta nó na coda agus faoi mhuirear í a íoc beidh sé, ar an údarás d'fháil na suime a cheadófar amhlaidh, saortha agus urscaoilte ó íoc na blianachta.

Acht 1936 do scor, go hiomlán nó ar shlí eile, d'fheidhm a bheith aige in imthosca áirithe.

100. —(1) I gcás—

(a) ina gcoimhtheofar, nó ina bhfaighidh an t-údarás tithíochta, iostán, plásán nó cuid de phlásán a theachtar i dteannta iostáin atá faoi réir blianactha agus faoi mhuirear a híoctha sa todhchaí agus gur dlíodh, roimh an bhfáil, blianacht a íoc leis an údarás tithíochta, nó

(b) ina bhfuasclófar blianacht faoi alt 99 den Acht seo,

ansin na forálacha uile d'Acht 1936, lena n-áirítear na coinníollacha reachtúla a leanfadh, mura mbeadh an fo-alt seo, d'fheidhm a bheith acu maidir leis an iostán, leis an bplásán nó leis an gcuid de phlásán i gcaitheamh na tréimhse íoca, scoirfidh siad d'éifeacht a bheith acu i gcás an t-iostán, an plásán nó an chuid de phlásán a fháil amhlaidh nó an bhlianacht maidir leis an iostán, an plásán nó an chuid de phlásán a fhuascailt go hiomlán, nó in aon chás eile, scoirfidh siad d'éifeacht a bheith acu amhlaidh a mhéid a chinnfidh an t-údarás tithíochta le hordú.

(2) San alt seo, tá an bhrí chéanna le “coinníollacha reachtúla” atá leis, agus tá le an bhrí chéanna le “tréimhse íoca” atá le “tréimhse íocaíochta”, in alt 17 d'Acht 1936.

Forálacha maidir le méid bliantachtaí.

101. —(1) D'ainneoin aon ní in Acht 1936 nó i scéim cheannaigh, beidh éifeacht ag forálacha fho-alt (2) den alt seo.

(2) I gcás cíos iostáin a athscrúdú roimh thosach feidhme an ailt seo nó dá éis, ar shlí seachas mar gheall ar aon athrú ar mhéid an ráta bhardasaigh nó an ráta chontae, nó ar shlí seachas mar gheall ar fhorálacha scéime ag déanamh forála i leith cíosanna grádaithe nó cíosanna difreálacha, beidh feidhm ag na forálacha seo a leanas:

(a) is é méid na blianachta infhoirceannta a bheidh le híoc maidir leis an iostán mar chomaoin i leith é a cheannach an méid (dá ngairtear an méid athscrúdaithe san alt seo) a mbeidh an chomhréir chéanna idir é agus an méid bliantúil is iníoctha i leith an chíosa sin, arna athscrúdú amhlaidh, agus a bheidh idir méid na blianachta infhoirceannta a shonrófar sa scéim cheannaigh iomchuí agus an méid ab iníoctha sa bhliain maidir leis gcíos sin nuair a tháinig an scéim cheannaigh i bhfeidhm, agus

(b) measfar chun críocha Acht 1936 méid na blianachta infhoirceannta a shonrófar sa scéim cheannaigh iomchuí a bheith comhionann leis an méid athscrúdaithe.

Leasú ar fhorálacha áirithe d'Acht 1936 agus bailíocht a thabhairt d'orduithe áirithe faoin Acht sin.

1949, Uimh. 25 .

102. —(1) Leasófar Acht 1936 mar a leanas:

(a) leasaítear leis seo mír (d) d'fho-alt (2) d'alt 17 tríd an bhfomhír seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fhomír (vi):

“(via) go n-áiteofar, faoi réir forálacha fhomhír (iii) den mhír seo, an t-iostán mar ghnáth-áit chónaithe ag duine is duine a luaitear i bhfomhír (ii) den mhír seo,”;

(b) in alt 24—

(i) déantar leis seo “nó go mbeidh an t-iostán i rith na tréimhse sin ar feadh tréimhse leanúnaí níos faide ná ocht mí dhéag gan bheith áitithe mar ghnáth-áit chónaithe ag duine a luaitear i bhfomhír (ii) de mhír (d) d'fho-alt (2) d'alt 17 den Acht seo” a chur isteach roimh “féadfaidh” i bhfo-alt (1);

(ii) déantar leis seo “más ar aon fhorais eile a bhunófar é” a chur in ionad “másé foras ar a mbunófar é gur fágadh aon choinníoll reachtúil eile gan cólíonadh” i bhfomhír (ii) de mhír (b) d'fho-alt (2);

(iii) déantar leis seo an méid seo a leanas a chur in ionad fho-alt (3):

“(3) D'ainneoin fo-alt (2) den alt seo, ar iarratas faoi fho-alt (1) den alt seo a éisteacht féadfaidh an breitheamh den Chúirt Dúiche a éistfidh an t-iarratas—

(a) más deimhin leis gur tugadh go cuí an fógra a cheanglaíonn an t-alt seo a thabhairt agus go bhfuil coinníoll reachtúil a luaitear san fhógra gan chomhlíonadh, nó

(b) más deimhin leis iostán a bheith ar feadh tréimhse leanúnaí níos faide na ocht mí dhéag i rith na tréimhse íoca i leith an iostáin, gan bheith áitithe mar ghnátháit chónaithe ag duine a luaitear i bhfomhír (ii) d'fho-alt (2) d'alt 17 den Acht seo agus ar an iarratasóir do thabhairt gealltanais go n-íocfaidh sé méid a cheadóidh an tAire leis an duine dá raibh an t-iostán dílsithe ar dháta an iarratais is méid nach lú ná an méid iomlán airgid a bheadh faighte ag an iarratasóir faoi chomhair na comaoine i leith an t-iostán lena mbaineann an t-iarratas a cheannach,

an barántas a eisiúint.”;

(iv) i bhfo-alt (4) déantar leis seo “ailt 86 agus 87” a chur in ionad “ailt 86” agus “faoi réir an mhodhnaithe go bhféadfar, i gcás nach féidir, maidir le hiarratas faoi fho-alt (1) den alt seo, ainm úinéir iostáin a fháil amach tar éis fiosrú réasúnach, toghairm faoin alt sin 86 a dhíriú go dtí ‘an t-úinéir’ gan é a ainmniú” a chur isteach i ndiaidh “alt seo”.

(v) déantar leis seo “agus air sin measfar chun gach críche gur teaghais a soláthraíodh faoi Acht na dTithe, 1966 , an t-iostán” a chur isteach i ndiaidh “i mbith-dhílse” i mír (b) d'fho-alt (5);

(vi) déantar leis seo an méid seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fho-alt (5):

“(6) Ar iarratas faoi fho-alt (1) den alt seo a bheith á éisteacht, toimhdeofar, go dtí go gcruthófar a mhalairt, go raibh an t-iostán, ar feadh tréimhse leanúnaí ab fhaide ná ocht mí dhéag i rith na tréimhse íoca i leith an iostáin, gan bheith áitithe mar ghnáth-áit chónaithe ag duine a luaitear san fhomhír sin (ii).”

(c) in alt 27, déantar leis seo—

(i) “, d'ainneoin an bhlianacht i leith an iostáin a bheith fuascailte nó go bhfuil scortha aici ar shlí eile de bheith iníoctha,” a chur isteach i ndiaidh “féadfaidh Coimisiún Talmhan na hÉireann”, agus “(dá ngairtear an gabháltas comhdhlúite san alt seo)” a chur isteach i ndiaidh “amháin”, i bhfo-alt (1);

(ii) an méid seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fho-alt (1):

“(1A) Faoi réir fho-alt (2) den alt seo, oibreoidh ordú comhdhlúthacháin a dhéanamh chun go n-aistreofar chun an ghabháltais chomhdhlúite iomchuí gach eastát, leas, ceart, ualach, muirear (lena n-áirítear blianacht is iníoctha faoin Acht seo, blianacht cheannaigh is iníoctha faoi na hAchtanna Talamh-Cheannaigh nó blianacht mhíntírithe de réir brí an Achta um Míntíriú Talún, 1949 ), dliteanas nó cothromas a bhí ina mhuirear ar an iostán nó ar an ngabháltas lena mbainfidh an dearbhú a bheidh san ordú nó ag gabháil leis an gcéanna nó a rinne difear thairis sin don chéanna, díreach roimh dháta an chomhdhlúthacháin, agus aon mhuirear den sórt sin a aistreofar amhlaidh measfar é a bheith ariamh ina mhuirear ar an ngabháltas comhdhlúite agus leanfaidh méid an mhuirir de bheith inghnóthaithe sa tslí ina bhfeadfaí agus leis an tosaíocht lena bhféadfaí é a ghnóthú sula ndearnadh an t-ordú.”;

(iii) an méid seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fho-alt (2):

“(3) Déanfaidh an t-údarás cláraitheachta faoi Acht 1891, ar iarratas ó Chomisiún Talún na hÉireann, úinéireacht an ghabháltais chomhdhlúite a chlárú agus déanfaidh sé cibé athruithe is dóigh leis is gá sa chlár iomchuí”.

(d) leasaítear leis seo mír (d) d'alt 29 trí “trína dhíriú go dtí ‘an t-úinéir’ gan é a ainmniú agus é a sheachadadh” a chur in ionad “tré na sheachadadh”.

(2) D'ainneoin fo-alt (2) d'alt 17 d'Acht 1936, aon ordú faoi fho-alt (1) den alt sin a deir go ndílsíonn sé iostán do dhuine i bhfeo simplí lá nach déanaí ná an 31ú lá de Nollaig, 1964, measfar nár mhainnigh sé ariamh an t-iostán a dhílsiú ar an aon chuntar amháin gurb é an lá dílseacháin a deirtear san ordú lá seachas an chéad lá gála díreach i ndiaidh dáta an ordaithe.

(3) An chumacht atá ag an Aire faoi alt 20 d'Acht 1936 measfar go bhfolaíonn sí agus gur fholaigh sí ariamh cumhacht chun léarscáil dá dtagraítear in ordú a thuairiscítear san alt sin a leasú.

(4) Measfar gur tháinig mír (a) d'fho-alt (1) den alt seo i ngníomh an 29ú lá de Mheitheamh, 1936, agus gach ordú faoi alt 17 d'Acht 1936 agus a rinneadh roimh thosach feidhme an ailt seo measfar go raibh sé sainráite agus gur oibrigh sé agus measfar gur oibrigh sé ariamh chun na forálacha in aon leasú a dhéantar leis an mír sin (a) a chur chun feidhme.

Leasú ar alt 46 den Acht Talmhan, 1923 .

1923, Uimh. 42 .

1965, Uimh. 24 .

103. —Forléireofar alt 46 den Acht Talmhan, 1923 , ionann is dá bhfolódh na tagairtí don ghabháltas bunaidh tagairtí d'iostán a bhfuil blianacht lán-íoctha ina leith, nó fuascailte faoi alt 3 d'Acht na Sclábhaithe, 1965 , nó faoi alt 99 den Acht seo.

Leasú ar ailt 6 agus 7 den Acht Talún, 1946 .

1946, Uimh. 12 .

104. —Forléireofar ailt 6 agus 7 den Acht Talún, 1946 , ionann is dá bhfolódh na tagairtí sa dá alt sin don ghabháltas bunaidh tagairtí d'iostán.

Cosaint.

1942, Uimh. 15 .

105. —Ní fhorléireofar aon ní sa Chaibidil seo mar ní a chumasaíonn d'údarás tithíochta scéim cheannaigh a dhéanamh maidir le haon iostán acu seo a leanas:

(a) iostán a ndéanfaidh an tAire ranníoc speisialta de réir brí alt 44 den Acht seo a thabhairt ina leith don údarás;

(b) iostán a bhfuil dhá thionóntán leithleacha nó níos mó ann;

(c) iostán ar thalamh stáit (seachas talamh stáit a mbeidh an t-údarás, laistigh de shé mhí ó dháta tosach feidhme an ailt seo, tar éis teacht chun bheith ina n-úinéir i bhfeo simplí air);

(d) iostán a leithreasaíodh, díreach roimh thosach feidhme an ailt seo, faoi alt 3 d'Acht na dTithe (Leasú), 1942 (a aisghairtear leis an Acht seo);

(e) iostán a mbeadh feidhm ag fo-alt (1) d'alt 34 d'Acht 1948 maidir leis mura mbeadh alt 6 den Acht seo;

(f) iostán a soláthraíodh faoi alt 24 d'Acht 1950 seachas iostán a bhfuil dearbhú déanta maidir leis faoi fho-alt (3) den alt sin 24 nó faoi alt 97 den Acht seo.