CUID 3

Sábháilteacht Gáis Nádúrtha

11 .— Leasaítear alt 2 d’Acht 1999 i bhfo-alt (1) tríd an míniú seo a leanas a chur isteach i ndiaidh an mhínithe ar “Aire”:

“ciallaíonn ‘feisteas gáis nádúrtha’ aon fhearas, gaireas nó rud eile, lena n-áirítear píobáin agus múcháin ghaolmhara, ar nithe iad—

(a) a úsáideann custaiméir tís nó atá ceaptha lena n-úsáid ag custaiméir tís, nó

(b) a úsáideann cibé aicme nó aicmí custaiméara tionscail nó tráchtála a shonróidh an Coimisiún ó am go ham, nó atá ceaptha lena n-úsáid ag aicme nó aicmí den sórt sin,

i dtaca le tomhailt nó úsáid gáis nádúrtha cibé acu is le gnóthas gáis nádúrtha an fearas, an gaireas nó an rud nó nach ea;”.

12 .— Leasaítear alt 9 d’Acht 1999—

(a) i bhfo-alt (1) trí na míreanna seo a leanas a chur isteach i ndiaidh mhír (e):

“(ea) gníomhaíochtaí gnóthas gáis nádúrtha agus suiteálaithe gáis nádúrtha a rialáil, maidir le sábháilteacht,

(eb) sábháilteacht custaiméirí gáis nádúrtha agus an phobail i gcoitinne a chur chun cinn maidir le gás nádúrtha a sholáthar, stóráil, a tharchur, a dháileadh agus a úsáid (gan na gníomhaíochtaí sin a sheoltar ag píblínte nó ag saoráidí uas-srutha a áireamh ach amháin i gcás ina mbeifear ag gabháil do ghás nádúrtha a stóráil sa phíblíne nó sa tsaoráid sin),

(ec) dul i gcomhairle leis an Údarás um Chaighdeáin Náisiúnta na hÉireann maidir le caighdeáin agus sonraíochtaí a bhaineann le sábháilteacht gáis nádúrtha.”,

(b) trí na fo-ailt seo a leanas a chur isteach i ndiaidh fho-alt (1F):

“(1G) (a) Le linn a fheidhmeanna a chomhlíonadh faoi fho-alt (1)(ea) déanfaidh an Coimisiún, tar éis dul i gcomhairle leis an Aire, creat rialaitheach le haghaidh sábháilteachta gáis nádúrtha a bhunú agus a chur i ngníomh, agus tuarascáil a thabhairt don Aire gach bliain i dtaobh fheidhmiú an chreata sin.

(b) Beidh na rudaí seo a leanas sa chreat a bhunófar faoi mhír (a)—

(i) córas chun gach píblíne tarchuir agus dáilte gáis nádúrtha, saoráidí stórála agus GLN a iniúchadh agus a thástáil a mhéid agus a mhinice a shonraítear sa chreat,

(ii) córas chun suiteálaithe gáis nádúrtha oilte aonair a rialáil agus a dheimhniú agus chun iniúchadh leantach a dhéanamh ar a gcuid oibre agus chun a n-inniúlacht a mheasúnú,

(iii) nósanna imeachta chun gearáin maidir le hinniúlacht aon suiteálaí gáis nádúrtha áirithe a imscrúdú,

(iv) nósanna imeachta chun imscrúdú a dhéanamh ar aon teagmhais ina bhfuil gás nádúrtha i gceist a ndlítear iad a imscrúdú i dtuairim an Choimisiúin,

(v) nósanna imeachta a bhaineann le tuarascáil a thabhairt don Aire maidir le himscrúdú faoi fhomhír (iv),

(vi) aon ní eile a mheasfaidh an Coimisiún is gá.

(c) Féadfaidh an Coimisiún an creat dá dtagraítear i mír (a) a athbhreithniú nó a leasú a mhinice a mheasfaidh sé is gá.

(1H) (a) Le linn a fheidhmeanna faoi mhíreanna (ea) agus (eb) d’fho-alt (1) a chomhall féadfaidh an Coimisiún a cheangal ar ghnóthais gáis nádúrtha comhairle a thabhairt agus faisnéis a sholáthar go rialta dá gcustaiméirí deiridh agus don phobal—

(i) maidir leis an gcleachtas is fearr i ndáil le húsáid shábháilte gáis nádúrtha agus maidir le feisteáin gáis nádúrtha a oibriú agus a chothabháil, agus

(ii) maidir le sceithí gáis nádúrtha agus lochtanna eile ar fheisteáin gáis nádúrtha a bhrath agus a thuairisciú,

i cibé slí a ordóidh an Coimisiún ó am go ham.

(b) Gan dochar do ghinearáltacht mhír (a), féadfaidh an Coimisiún a ordú do ghnóthas gáis nádúrtha gabháil d’fheachtais chun sábháilteacht gáis nádúrtha a chur chun cinn, leis féin nó de chomhbheart in éineacht le haon ghnóthas gáis nádúrtha eile (cibé acu a oibríonn nó nach n-oibríonn an gnóthas eile sin laistigh den Stát), ar feachtais iad a bheidh i cibé foirm a shonróidh an Coimisiún ina ordachán agus comhlíonfaidh gach gnóthas gáis nádúrtha lena mbaineann aon ordachán den sórt sin.”.

13 .— Leasaítear Acht 1999 trí na hailt seo a leanas a chur isteach i ndiaidh alt 9E (a cuireadh isteach le halt 4):

“Suiteálaithe gáis a rialáil.

9F.— (1) (a) Féadfaidh an Coimisiún duine a cheapadh mar chomhlacht ainmnithe chun críocha an ailt seo agus féadfar Comhlacht Maoirseachta Sábháilteachta Gáis a ghairm den chomhlacht sin.

(b) I gcás nach mbeidh duine ceaptha mar chomhlacht ainmnithe ag an gCoimisiún, nó nach bhfuil comhlacht ainmnithe ábalta a thuilleadh, i dtuairim an Choimisiúin, a fheidhmeanna faoin alt seo a chomhall, féadfaidh an Coimisiún, le toiliú an Aire, fostaí de chuid an Choimisiúin a cheapadh chun na feidhmeanna sin a chomhall ar bhonn sealadach.

(2) (a) Le linn duine a cheapadh mar chomhlacht ainmnithe de réir fho-alt (1), tabharfaidh an Coimisiún aird ar na costais is dócha a bheidh le tabhú acu seo a leanas—

(i) an Coimisiún, le linn a fheidhmeanna faoin alt seo a chomhall, agus

(ii) custaiméirí deiridh.

(b) Beidh feidhm ag mír 16 de Sceideal 1 maidir le haon chostais a thabhóidh an Coimisiún le linn dó a fheidhmeanna faoin alt seo a chomhall.

(c) I mír (b) folaíonn na focail “aon chostais a thabhóidh an Coimisiún” aon airgead a sholáthróidh an Coimisiún don chomhlacht ainmnithe, tar éis é a cheapadh faoi fho-alt (1), chun a éascú don chomhlacht sin a fheidhmeanna a bhunú agus a chomhall.

(3) Ní cheapfar duine mar chomhlacht ainmnithe, nó i gcás duine a bheith ceaptha amhlaidh, scoirfidh sé nó sí de ghníomhú mar chomhlacht ainmnithe, más rud é go bhfuil an duine sin, nó go dtiocfaidh an duine sin chun bheith, ina chomhlachas trádála nó ina comhlachas trádála nó go gcomhlíonann sé nó sí feidhmeanna ionadaíochta thar ceann daoine a oibríonn sa tionscal gáis.

(4) Aon duine nach bhfuil, de thuras na huaire, arna cheapadh nó arna ceapadh mar chomhlacht ainmnithe, ní thabharfaidh sé nó sí Comhlacht Maoirseachta Sábháilteachta Gáis de thuairisc air féin nó uirthi féin ná ní thabharfaidh sé nó sí tuairisc air féin nó uirthi féin ar shlí ar dóigh di a thabhairt le tuiscint gurb é nó í an duine sin an comhlacht ainmnithe chun críocha an ailt seo.

(5) (a) Foilseoidh an Coimisiún critéir (dá ngairtear ‘na critéir’ san alt seo) a bhaineann leis na nithe seo a leanas—

(i) maoirseacht sábháilteachta gáis,

(ii) na caighdeáin sábháilteachta atá le baint amach agus le coinneáil ag suiteálaithe gáis, agus

(iii) na nósanna imeachta atá le hoibriú ag duine a cheapfar i gcáil an chomhlachta ainmnithe.

(b) Beidh an fhaisnéis seo a leanas san áireamh i ndoiciméad na gcritéar atá le foilsiú i dtaca le mír (a), ach ní gá gurb í sin amháin a bheidh ann:

(i) na nósanna imeachta atá le glacadh ag an gcomhlacht ainmnithe chun a chomhaltaí a chlárú;

(ii) na nósanna imeachta atá le leanúint ag duine a dhéanann iarratas ar chomhaltas sa chomhlacht ainmnithe;

(iii) na seirbhísí a fhéadfaidh an comhlacht ainmnithe a chomhall thar ceann a chomhaltaí;

(iv) na caighdeáin oiliúna agus sábháilteachta atá le baint amach agus le coinneáil ag comhaltaí de chuid an chomhlachta ainmnithe agus na nósanna imeachta atá le leanúint ag an gcomhlacht ainmnithe le linn faireachán a dhéanamh ar na caighdeáin sin;

(v) na nósanna imeachta atá le leanúint ag an gcomhlacht ainmnithe i ndáil le hiniúchadh a dhéanamh ar aon obair arna déanamh ag duine dá chomhaltaí;

(vi) na nósanna imeachta atá le leanúint ag an gcomhlacht ainmnithe i dtaca le comhaltas duine dá chomhaltaí a fhionraí nó a chúlghairm;

(vii) na nithe atá le cuimsiú i ndeimhniú um chríochnú i leith earnálacha éagsúla nó aicmí éagsúla oibreacha gáis agus na himthosca ina n-úsáidfear gach aicme deimhnithe den sórt sin;

(viii) an cineál cuntas atá le coimeád ag an gcomhlacht ainmnithe, agus an modh inar ceart iniúchóireacht a dhéanamh ar na cuntais sin;

(ix) an modh inar ceart na cuntais a choimeádtar faoi fhomhír (viii) a fhoilsiú; agus

(x) na nósanna imeachta atá le leanúint, agus na taifid atá le coinneáil, ag an gcomhlacht ainmnithe nó ag a chomhaltaí (más cuí), i dtaca le fomhíreanna (i) go (ix).

(c) Féadfaidh an Coimisiún na critéir a athbhreithniú nó a leasú a mhinice a mheasann sé is gá.

(6) Ní cheapfaidh an Coimisiún duine mar chomhlacht ainmnithe mura deimhin leis go bhfuil an duine in ann na critéir a chomhlíonadh, agus maidir le gach duine is comhalta (dá ngairtear suiteálaí cláraithe gáis san alt seo) den chomhlacht ainmnithe go bhfuil ag an gcomhlacht sin, nó go mbeidh ag an gcomhlacht sin má cheaptar é, an cumas agus an teideal chun na nithe seo a leanas a dhéanamh—

(a) aon obair arna déanamh ag suiteálaí cláraithe gáis a iniúchadh,

(b) faireachán a dhéanamh ar oiliúint agus ar chaighdeáin duine is suiteálaí cláraithe gáis,

(c) comhaltas suiteálaí chláraithe gáis sa chomhlacht ainmnithe a fhionraí i gcás an suiteálaí cláraithe gáis sin a bheith á imscrúdú nó á himscrúdú ag an gcomhlacht sin i dtaobh na nithe seo a leanas—

(i) an bhfuil obair a rinne an suiteálaí cláraithe gáis neamhshábháilte nó de chaighdeán atá míshásúil ar shlí eile, nó

(ii) ar ghníomhaigh an suiteálaí cláraithe gáis de shárú ar na critéir go feadh méid ábhartha,

(d) comhaltas suiteálaí chláraithe gáis sa chomhlacht ainmnithe a fhionraí nó a chúlghairm i gcás é a bheith suite ag an gcomhlacht go bhfuil feidhm ag aon cheann de na nithe a shonraítear i bhfomhíreanna (i) nó (ii) de mhír (c) maidir leis an suiteálaí lena mbaineann.

(7) (a) I gcás ina gcinnfidh an comhlacht ainmnithe comhaltas suiteálaí chláraithe gáis sa chomhlacht sin a fhionraí nó a chúlghairm, déanfaidh an comhlacht ainmnithe fógra a thabhairt i scríbhinn dóibh seo a leanas araon—

(i) an Coimisiún, agus

(ii) an suiteálaí cláraithe gáis lena mbaineann,

maidir lena chinneadh chun comhaltas suiteálaí chláraithe gáis sa chomhlacht ainmnithe a fhionraí nó a chúlghairm.

(b) Féadfaidh suiteálaí cláraithe gáis, is ábhar do chinneadh faoi mhír (a), achomharc i scríbhinn i gcoinne an chinnidh a chur faoi bhráid an Choimisiúin laistigh de 28 lá ón tráth a chuirtear an cinneadh in iúl dó nó di.

(8) (a) Déanfaidh an Coimisiún duine amháin nó níos mó (“Oifigeach Achomhairc”) a cheapadh:

(i) chun breithniú cuí a dhéanamh, agus

(ii) chun tuarascáil a thabhairt don Choimisiún,

ar aon achomharc a chuireann suiteálaí cláraithe gáis faoi bhráid an Choimisiúin agus a bhaineann le cinneadh arna dhéanamh ag an gcomhlacht ainmnithe chun a chomhaltas nó a comhaltas sa chomhlacht ainmnithe a fhionraí nó a chúlghairm.

(b) Déanfaidh an Coimisiún aird a thabhairt ar thuarascáil an Oifigigh Achomhairc faoi mhír (a) agus tabharfaidh sé fógra don chomhlacht ainmnithe, don Oifigeach Achomhairc agus don suiteálaí cláraithe gáis lena mbaineann faoina chinneadh maidir le cinneadh an chomhlachta ainmnithe lena mbaineann a dhaingniú, a athrú nó a chur ar ceal.

(c) Ní dhéanfar achomharc a bhreithniú faoin bhfo-alt seo más rud é—

(i) go mbaineann sé le haon ní is ábhar d’imeachtaí os comhair cúirte nó binse eile, go dtí go gcinnfear na himeachtaí sin, nó

(ii) nach gcuirfear faoi bhráid an Choimisiúin é laistigh de 28 lá ón tráth a chuirtear an cinneadh in iúl don suiteálaí cláraithe gáis lena mbaineann.

(9) D’ainneoin ghinearáltacht fho-ailt (7) agus (8), féadfaidh an Coimisiún na nósanna imeachta a bheidh le leanúint acu seo a leanas a shonrú:

(a) an tOifigeach Achomhairc le linn an t-achomharc a bhreithniú;

(b) an tOifigeach Achomhairc le linn a thuarascáil nó a tuarascáil don Choimisiún a dhréachtú;

(c) an comhlacht ainmnithe nuair atá comhaltas suiteálaí chláraithe gáis á fhionraí nó á chúlghairm; agus

(d) suiteálaí cláraithe leictreachais is ábhar do chinneadh ón gcomhlacht ainmnithe i dtaobh a chomhaltas nó a comhaltas sa chomhlacht ainmnithe a fhionraí nó a chúlghairm,

sna critéir a fhoilseofar faoi fho-alt (5).

(10) (a) Maidir le taraif na dtáillí agus na muirear a fhorchuirfidh an comhlacht ainmnithe i ndáil leis na nithe seo a leanas—

(i) comhaltas suiteálaí gáis sa chomhlacht,

(ii) suiteálaí gáis a chlárú mar shuiteálaí cláraithe gás,

(iii) iniúchtaí ar oibreacha gáis, agus

(iv) aon seirbhís arna soláthar do chomhalta de chuid an chomhlachta ainmnithe ag an gcomhlacht sin nó thar a cheann,

beidh siad faoi réir a gceadaithe ag an gCoimisiún.

(b) Féadfaidh an comhlacht ainmnithe táillí agus muirir ina mbeidh méideanna éagsúla a fhorchur faoi mhír (a) i leith earnálacha éagsúla comhaltais, clárúcháin nó seirbhíse de réir mar a shonróidh an Coimisiún sna critéir.

(c) Déanfaidh an comhlacht ainmnithe na caiteachais agus na costais go léir a thabhaíonn comhlacht ainmnithe le linn aon cheann dá fheidhmeanna a chomhall faoin faoin alt seo a íoc as cistí atá faoina réir agus a fhaightear de réir mhír (a).

(11) I gcás ina ndéanfaidh suiteálaí cláraithe gáis oibreacha gáis, déanfar na hoibreacha de réir aon cheanglas sábháilteachta a shonróidh an Coimisiún sna critéir.

(12) I gcás ina ndéanfaidh suiteálaí cláraithe leictreachais aon oibreacha gáis, déanfaidh an suiteálaí cláraithe gáis lena mbaineann an deimhniú cuí um chríochnú a eisiúint chuig an duine a d’iarr go ndéanfaí na hoibreacha.

(13) Féadfaidh duine a mbeidh aon oibreacha gáis déanta thar a cheann nó thar a ceann ag suiteálaí cláraithe gáis iarraidh a dhéanamh, ar fhorais a shonraítear i scríbhinn, go ndéanfaidh an comhlacht ainmnithe socrú chun go ndéanfar iniúchadh ar na hoibreacha gáis sin.

(14) Tar éis don chomhlacht ainmnithe iarraidh a fháil faoi fho-alt (13), déanfaidh sé socrú go ndéanfar an t-iniúchadh a luaithe is indéanta, agus tar éis é a chríochnú déanfaidh sé fógra i scríbhinn a thabhairt don suiteálaí cláraithe gáis a rinne na hoibreacha gáis agus don duine a d’iarr go ndéanfaí an t-iniúchadh i dtaobh an gcomhlíonann na hoibreacha gáis ceanglais sábháilteachta an Choimisiúin.

(15) Faoi réir fho-alt (16), beidh comhlacht ainmnithe i dteideal íocaíocht táillí agus muirear a fháil i leith iniúchadh a dhéanamh ar oibreacha gáis faoi fho-alt (14), agus ní bheidh na táillí agus na muirir sin níos mó ná mar atá leagtha amach i dtaraif na dtáillí agus na muirear arna foilsiú ag an gcomhlacht ainmnithe.

(16) Ní bheidh éifeacht le taraif na dtáillí agus na muirear dá dtagraítear i bhfo-alt (15) go dtí go ndéanfaidh an Coimisiún í a cheadú agus ní thabharfar an ceadú sin mura rud é gur deimhin leis an gCoimisiún go ndéantar na táillí agus na muirir a ríomh ar bhonn na gcostas réasúnach atá inchurtha i leith iniúchtaí a dhéanamh faoin alt seo.

(17) Sonróidh an Coimisiún foirm an deimhnithe um chríochnú ar foirm í a bheidh le húsáid chun críocha an ailt seo agus féadfaidh sé foirmeacha éagsúla a shonrú le haghaidh imthosca éagsúla nó aicmí éagsúla oibre agus féadfaidh sé foráil a dhéanamh maidir leis na nithe seo a leanas—

(a) na nósanna imeachta atá le leanúint, agus

(b) na taifid atá le coimeád,

ag suiteálaithe cláraithe gáis i dtaca le deimhnithe den sórt sin a eisiúint.

(18) (a) Féadfaidh an Coimisiún cigireacht nó iniúchóireacht a dhéanamh ar an gcomhlacht ainmnithe chun a fhíorú go bhfuil ceanglais an ailt seo, na téarmaí agus coinníollacha ceapacháin agus critéir an Choimisiúin á gcomhlíonadh ag an gcomhlacht ainmnithe.

(b) Féadfaidh an Coimisiún duine a cheapadh chun cúnamh a thabhairt dó le linn cigireachtaí nó iniúchóireachtaí dá dtagraítear i mír (a) a dhéanamh.

(19) Féadfaidh an Coimisiún ceapachán comhlachta ainmnithe a fhoirceannadh—

(a) de réir théarmaí agus choinníollacha an cheapacháin,

(b) le héifeacht láithreach, i gcás an Coimisiún a bheith den tuairim gur cúis contúirte tromaí don phobal é aon ghníomh nó mainneachtain de chuid an chomhlachta ainmnithe, nó

(c) más rud é, i dtuairim an Choimisiúin, gur ar mhaithe le leasanna tomhaltóirí atá sé an ceapachán a fhoirceannadh, agus níl feidhm ag mír (b) má thugtar fhógra 3 mhí ar a laghad, nó cibé fógra is giorra ná sin, a bheidh sonraithe sna téarmaí agus sna coinníollacha ceapacháin ina leith sin.

(20) Féadfaidh an Coimisiún duine a cheapadh, lena n-áirítear duine is fostaí de chuid an chomhlachta ainmnithe, mar oifigeach údaraithe chun iniúchadh a dhéanamh ar an obair—

(a) ar obair de chuid conraitheoirí cláraithe leictreachais í, ar aon talamh a gcreideann an t-oifigeach údaraithe ina leith go bhfuil obair den sórt sin á déanamh nó déanta air ag suiteálaí den sórt sin, nó

(b) ar obair í ab ábhar do dheimhniú um chríochnú.

(21) Tráth a cheaptha nó a ceaptha, tabharfar deimhniú a cheapacháin nó a ceapacháin do dhuine a cheapfar mar oifigeach údaraithe faoi fho-alt (20), agus le linn dó nó di cumhacht a thugtar leis an alt seo a fheidhmiú déanfaidh sé nó sí, má iarrann aon duine a ndéanann an feidhmiú sin difear dó nó di é, an deimhniú sin a thabhairt ar aird don duine sin lena iniúchadh.

(22) Déanfaidh suiteálaí cláraithe gáis agus gach fostaí nó conraitheoir neamhspleách de chuid suiteálaí chláraithe gáis gach cúnamh réasúnach a thabhairt dóibh seo a leanas—

(a) oifigeach údaraithe i bhfeidhmiú a chumhachtaí nó a cumhachtaí faoin alt seo, agus

(b) an Coimisiún le linn dó a chumhachtaí a fheidhmiú faoi fho-alt (18) lena n-áirítear duine a bhfuil cúnamh á thabhairt aige nó aici don Choimisiún de bhun fho-alt (18).

(23) Ní dhéanfaidh duine—

(a) bac a chur ar oifigeach údaraithe atá ag comhlíonadh aon fheidhme a n-údaraítear dó nó di í a fheidhmiú nó a chomhlíonadh faoin alt seo,

(b) bac a chur ar an gCoimisiún le linn dó a chumhachtaí a fheidhmiú faoin alt seo, nó

(c) bac a chur ar dhuine a bhfuil cúnamh á thabhairt aige nó aici don Choimisiún de bhun fho-alt (18).

(24) Ní dhéanfaidh duine—

(a) é féin nó í féin a thuairisciú mar shuiteálaí cláraithe gáis, nó

(b) é féin nó í féin a thuairisciú ar shlí ar dóigh di a thabhairt le tuiscint gur suiteálaí cláraithe gáis é nó í,

mura rud é gur comhalta den chomhlacht ainmnithe an duine sin.

(25) Tá duine a sháraíonn fo-alt (4), (23) nó (24) ciontach i gcion agus dlífear—

(a) ar é nó í a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná €5,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 6 mhí, nó iad araon, a chur air nó uirthi, nó

(b) ar é nó í a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná €15,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 3 bliana, nó iad araon, a chur air nó uirthi.

(26) San alt seo—

ciallaíonn ‘deimhniú um chríochnú’ deimhniú a bhfuil an fhoirm ina leith sonraithe ag an gCoimisiún faoi fho-alt (17);

ciallaíonn ‘comhlacht ainmnithe’ duine a cheapfar faoi fho-alt (1) mar chomhlacht ainmnithe chun críocha an ailt seo;

ciallaíonn ‘oibreacha gáis’ oibreacha a ainmnítear mar oibreacha den sórt sin faoi alt 9G.

Oibreacha gáis.

9G.— (1) Féadfaidh an Coimisiún le rialacháin, tar éis dul i gcomhairle le cibé daoine is cuí leis, agus le toiliú an Aire, aicme nó aicmí oibreacha a ainmniú mar oibreacha ainmnithe gáis.

(2) San alt seo, ciallaíonn “oibreacha” obair a bhfuil baint aici le suiteáil, díchur nó athsholáthar feistis gáis nádúrtha arna mhíniú le halt 2 (arna chur isteach le halt 11 den Acht Fuinnimh (Forálacha Ilghnéitheacha) 2006).

(3) Ní dhéanfaidh duine oibreacha gáis ar oibreacha ainmnithe gáis iad mura rud é maidir leis an duine sin—

(a) gur suiteálaí cláraithe gáis é nó í,

(b) gur oibritheoir córais tarchurtha gáis é nó í agus a fheidhmeanna á gcomhall aige de réir théarmaí agus choinníollacha an cheadúnais iomchuí,

(c) gur oibritheoir córais dáiliúcháin gáis é nó í agus a fheidhmeanna á gcomhall aige de réir théarmaí agus choinníollacha an cheadúnais iomchuí,

(d) gur oifigeach éigeandála gáis é nó í, arna cheapadh nó arna ceapadh faoi alt 9I agus a fheidhmeanna nó a feidhmeanna á gcomhall aige nó aici,

(e) gur oifigeach sábháilteachta gáis é nó í, arna cheapadh nó arna ceapadh faoi alt 9J agus a fheidhmeanna nó a feidhmeanna á gcomhall aige nó aici faoin alt sin.

(4) Tá duine a sháraíonn fo-alt (3) ciontach i gcion agus dlífear—

(a) ar é nó í a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná €5,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 6 mhí, nó iad araon, a chur air nó uirthi, nó

(b) ar é nó í a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná €15,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 3 bliana, nó iad araon, a chur air nó uirthi.

Rialacháin a bhaineann le sábháilteacht gáis.

9H.— (1) Féadfaidh an Coimisiún, i bhfeidhmiú a fheidhmeanna faoi mhíreanna (ea) agus (eb) d’alt 9(1), rialacháin a dhéanamh a bhaineann le sábháilteacht gáis.

(2) Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (1), féadfar, le rialacháin arna ndéanamh faoin alt seo, foráil a dhéanamh maidir leis na nithe seo a leanas—

(a) sonraíochtaí nó ceanglais i ndáil le feistis gháis nádúrtha a shuiteáil nó a chothabháil, agus

(b) na coinníollacha atá le comhlíonadh sula bhféadfar gás nádúrtha a chur i gceangal nó a athchur i gceangal le haon áitreabh nó le haon chuid d’aon áitreabh tar éis feisteas gáis nádúrtha a shuiteáil, a chothabháil, a mhodhnú nó a dheisiú.

(3) I gcás ina mbeartaíonn an Coimisiún rialacháin a dhéanamh faoin alt seo, déanfaidh an Coimisiún, sula ndéantar na rialacháin amhlaidh, comhairle a ghlacadh leis an Aire, leis an Aire Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus le cibé Aire eile den Rialtas (más ann) is dealraitheach, i dtuairim an Choimisiúin, a bheith cuí.

(4) Aon duine a mhainníonn rialacháin arna ndéanamh faoin alt seo a chomhlíonadh tá sé nó sí ciontach i gcion faoin alt seo.

(5) Aon duine atá ciontach i gcion faoin alt seo dlífear—

(a) ar é nó í a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná €5,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 6 mhí, nó iad araon, a chur air nó uirthi, nó

(b) ar é nó í a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná €15,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 3 bliana, nó iad araon, a chur air nó uirthi.

(6) (a) D’ainneoin aon ní a shonraítear i rialacháin arna ndéanamh faoi fho-alt (2), ní fhorléireofar aon ní san alt seo mar ní a chuireann dualgas freagrachta ar shuiteálaí gáis a chinntiú go ndéantar feisteas gáis nádúrtha a bhfuil sé nó sí tar éis é a shuiteáil i gceart i dteaghais, in áit ghnó nó in aon limistéar comhchoiteann a chothabháil go sábháilte tar éis phointe seachadta an gháis nádúrtha, mura rud é go bhfuil oibleagáid chonarthach ann lena gcuirtear oibleagáid ar an suiteálaí lena mbaineann déanamh amhlaidh.

(b) Mura rud é go sonraítear amhlaidh in aon achtachán eile, is é an duine atá freagrach as a chinntiú go ndéantar feisteas gáis nádúrtha a chothabháil go sábháilte tar éis phointe seachadta an gháis nádúrtha ná—

(i) i gcás teaghaise:

(I) más rud é go bhfuil an teaghais sin ina hábhar do thionóntacht, ach nach bhfuil sí ina hábhar do léas idir tiarna talún agus tionónta, an duine atá i dteideal an cíos a fháil;

(II) más rud é go bhfuil an teaghais sin ina hábhar do léas idir tiarna talún agus tionónta, an tiarna talún (faoi réir freagrachtaí tiarnaí talún agus tionóntaí mar atá leagtha amach in ailt 12 agus 16 den Acht um Thionóntachtaí Cónaithe 2004); nó

(III) más rud é nach bhfuil an teaghais sin ina hábhar do léas nó do thionóntacht idir tiarna talún agus tionónta, an duine a bheadh i dteideal an cíos a fháil dá mbeadh an teaghais ina hábhar do thionóntacht nó do léas,

(ii) i gcás áitribh a úsáidtear mar áit ghnó:

(I) más rud é go bhfuil an t-áitreabh ina ábhar do léas idir tiarna talún agus tionónta, agus go bhfuil cúnant ann (cibé acu sainráite nó intuigthe agus cibé acu ginearálta nó sonrach) á rá go ndéanfaidh an tionónta, mar léasaí, an t-áitreabh a choinneáil i ndeisriocht, an tionónta atá ag áitiú an áitribh; nó

(II) más rud é nach bhfuil an t-áitreabh sin ina áitreabh a bhfuil feidhm ag clásal (I) maidir leis, cibé duine a shonróidh an Coimisiún ó am go ham sa chreat arna fhoilsiú faoi alt 9(1F), tar éis comhairle a ghlacadh leis an Aire, leis an Aire Comhshaoil, Oidhreachta agus Rialtais Áitiúil agus le cibé Aire eile den Rialtas (más ann) is dealraitheach a bheith cuí i dtuairim an Aire.

agus

(iii) i gcás limistéir chomhchoitinn talún ina n-áirítear aon teaghaisí is ábhar d’fhomhír (i), nó aon áiteanna gnó is ábhar d’fhomhír (ii), nó ina n-áirítear iad araon, agus ar limistéar é atá á bhainistiú ag cuideachta bhainistíochta, an chuideachta bhainistíochta sin.

(c) Chun críocha an fho-ailt seo—

(i) tá an téarma ‘gnó’ le léiriú de réir na brí a thugtar dó le halt 3 den Acht um Thiarnaí Talún agus Tionóntaí (Leasú) 1980,

(ii) tá an téarma ‘teaghais’ le léiriú de réir na brí a thugtar dó le halt 4 den Acht um Thionóntachtaí Cónaithe 2004,

(iii) tá na téarmaí ‘léas’, ‘tiarna talún’, ‘tionónta’, agus ‘tionóntacht’, mar a úsáidtear i mír (b)(i) iad, le léiriú de réir na brí a thugtar dóibh le halt 5 den Acht um Thionóntachtaí Cónaithe 2004, agus

(iv) tá na téarmaí ‘léas’, ‘léasaí’, ‘tiarna talún’ agus ‘tionónta’, mar a úsáidtear i mír (b)(ii) iad, le léiriú de réir na brí a thugtar dóibh le halt 3 den Acht um Thiarnaí Talún agus Tionóntaí (Leasú) 1980.

Oifigigh éigeandála gáis.

9I.— (1) Féadfaidh oibritheoir córais tarchurtha nó oibritheoir córais dáiliúcháin i ndáil le gás nádúrtha duine a cheapadh mar oifigeach éigeandála gáis chun críocha an ailt seo.

(2) Féadfaidh oifigeach éigeandála gáis, faoi réir fhorálacha an ailt seo, dul isteach ar aon talamh agus é a iniúchadh (le forneart má mheasann sé nó sí gur gá sin sna himthosca) gan fógra a thabhairt nó toiliú aon duine a fháil, agus cibé bearta a dhéanamh ansin a mheasann an t-oifigeach is cuí chun aon duine nó aon mhaoin a chosaint ar aon chontúirt ó ghás nádúrtha.

(3) Déanfaidh an t-oibritheoir córais a dhéanann an ceapachán deimhniú a cheapacháin nó a ceapacháin a thabhairt do dhuine a cheaptar faoi fho-alt (1), agus le linn dó nó di cumhacht a thugtar leis an alt seo a fheidhmiú déanfaidh sé nó sí, má iarrann aon duine a ndéanann an feidhmiú difear dó nó di é, an deimhniú sin a thabhairt ar aird don duine sin.

(4) Ní fhéadfaidh oifigeach éigeandála gáis na cumhachtaí a thugtar leis an alt a fheidhmiú seo mura rud é go bhfuil sé nó sí den tuairim go bhfuil contúirt ann, nó go bhféadfadh contúirt a bheith ann, d’aon duine nó maoin ar contúirt í a thig ó na nithe seo a leanas—

(a) úsáid, mí-úsáid nó sceitheadh gáis nádúrtha, nó

(b) fabht atá, nó a d'fhéadfadh a bheith, in aon phíblíne nó feistis gháis nádúrtha.

(5) Gan dochar do ghinearáltacht fhomhír (2), le linn dó nó di a chumhachtaí nó a cumhachtaí faoin alt seo a fheidhmiú, féadfaidh oifigeach éigeandála gáis—

(a) a ordú d’aon duine imeacht as aon áit go dtí cibé tráth a bheidh an t-áitreabh sábháilte i dtuairim an oifigigh,

(b) a ordú d’aon duine aon ghníomh a dhéanamh nó staonadh óna dhéanamh, más rud é, i dtuairim an oifigigh, gur gá an gníomh sin a dhéanamh nó staonadh óna dhéanamh chun aon chontúirt ó ghás nádúrtha a laghdú nó a chosc,

(c) cuardach a dhéanamh ar aon gás nádúrtha éalaithe, nó ar aon sceitheadh nó fabht in aon phíblíne nó feisteas gáis nádúrtha,

(d) an soláthar gáis nádúrtha a bhriseadh nó a dhícheangal gan fógra.

(6) I gcás ina rachaidh oifigeach éigeandála gáis isteach ar thalamh de bhun cumhachtaí a thugtar leis an alt seo, déanfaidh oibritheoir an chórais tarchurtha nó oibritheoir an chórais dáilte, a ndeachthas isteach thar a cheann nó thar a ceann, a chinntiú a luaithe is féidir tar éis na cumhachtaí a fheidhmiú faoin alt seo—

(a) nach lú slándáil na talún de bhíthin go ndeachthas isteach air,

(b) go ndeiseofar aon damáiste arb é an t-oifigeach éigeandála gáis is cúis leis nó go n-íocfar cúiteamh le háititheoir nó le húinéir na talún lena mbaineann.

(7) Aon duine—

(a) a chuireann bac nó treampán ar oifigeach éigeandála gáis i bhfeidhmiú cumhachtaí a thugtar leis an alt seo,

(b) a mhainníonn nó a dhiúltaíonn treoir arna tabhairt ag oifigeach éigeandála gáis faoin alt seo a chomhlíonadh,

(c) a dhéanann faisnéis atá bréagach nó míthreorach i bponc ábhartha a thabhairt go feasach d’oifigeach éigeandála gáis, nó

(d) a dhéanann, gan toiliú oifigigh éigeandála gáis, an soláthar gáis nádúrtha a chur ar siúl nó a athcheangal ar soláthar é a bhí múchta nó dícheangailte ag oifigeach éigeandála gáis

tá sé nó sí ciontach i gcion.

(8) Aon duine atá ciontach i gcion faoi fho-alt (7), dlífear—

(a) ar é nó í a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná €5,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 6 mhí, nó iad araon, a chur air nó uirthi, nó

(b) ar é nó í a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná €15,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 3 bliana, nó iad araon, a chur air nó uirthi.

Oifigigh sábháilteachta gáis.

9J.— (1) Féadfaidh an Coimisiún duine a cheapadh mar oifigeach sábháilteachta gáis—

(a) chun críocha an ailt seo,

(b) chun críocha mhíreanna (ea) agus (eb) d’alt 9(1), agus

(c) chun críocha fho-alt (1G) d’alt 9.

(2) Féadfaidh oifigeach sábháilteachta gáis, faoi réir fhorálacha an ailt seo—

(a) dul isteach ar aon talamh agus é a iniúchadh (le forneart má mheasann sé nó sí gur gá sin sna himthosca) gan fógra a thabhairt nó gan toiliú aon duine a fháil, agus féadfaidh sé nó sí iniúchadh a dhéanamh ansin—

(i) ar aon phíblíne gháis nádúrtha,

(ii) ar aon suiteáil nó saoráid gháis nádúrtha (lena n-áirítear saoráid stórála),

(iii) ar aon fheisteas gáis nádúrtha, nó

(iv) ar aon fheistis aerúcháin (cibé acu feistis mheicniúla nó feistis de chineál eile) a bhaineann le hoibriú sábháilte feistis gáis nádúrtha nó atá ag teastáil i ndáil le hoibriú sábháilte feistis gáis nádúrtha,

agus féadfaidh sé nó sí cibé bearta a dhéanamh a mheasann an t-oifigeach is cuí chun aon duine nó aon mhaoin a chosaint ar aon chontúirt ó ghás nádúrtha,

(b) dul isteach ar aon talamh aon tráth réasúnach agus—

(i) cibé iniúchtaí agus cibé tástálacha a dhéanamh ansin is dóigh leis nó léi is cuí i ndáil le haon ghníomhaíochtaí in áitreabh nó ar áitreabh nó i suiteáil nó ar shuiteáil,

(ii) aon tomhas a dhéanamh nó grianghraf a ghlacadh nó aon taifeadadh leictreach nó leictreonach a dhéanamh ansin a mheasann sé nó sí is gá chun críocha aon scrúdaithe nó fiosraithe den sórt sin,

(iii) a cheangal ar aon duine iomchuí atá i gceannas ansin cibé doiciméid, taifid nó ábhair a thabhairt ar aird dó nó di atá i seilbh nó faoi urláimh an duine sin agus a bhaineann leis an ní atá á fhiosrú agus cibé faisnéis a thabhairt dó nó di a éileoidh sé nó sí le réasún maidir leis na doiciméid, na taifid nó na hábhair sin,

(iv) doiciméid, taifid nó ábhair a thugtar ar aird dó nó di faoi fhomhír (iii) nó a aimsíonn sé nó sí le linn dó nó di a bheith san áitreabh a iniúchadh agus a chóipeáil nó faisnéis a bhaint astu,

(v) samplaí de ghás nádúrtha a thógáil.

(3) Déanfaidh an Coimisiún deimhniú a cheapacháin nó a ceapacháin a thabhairt do dhuine a cheaptar faoi fho-alt (1) agus le linn dó nó di cumhacht a thugtar leis an alt seo a fheidhmiú déanfaidh sé nó sí, má iarrann aon duine a ndéanann an feidhmiú sin difear dó nó di é, an deimhniú sin a thabhairt ar aird don duine sin.

(4) Gan dochar do ghinearáltacht fho-alt (2), féadfaidh oifigeach sábháilteachta gáis, le linn dó nó di a chumhachtaí nó a cumhachtaí faoin alt seo a fheidhmiú—

(a) a ordú d’aon duine imeacht as aon áitreabh go dtí cibé tráth a bheidh an t-áitreabh sábháilte i dtuairim an oifigigh,

(b) a ordú d’aon duine aon ghníomh a dhéanamh nó staonadh óna dhéanamh más rud é, i dtuairim an oifigigh, gur gá an gníomh sin a dhéanamh nó staonadh óna dhéanamh chun aon chontúirt ó ghás nádúrtha a laghdú nó a chosc,

(c) cuardach a dhéanamh ar aon ghás nádúrtha éalaithe, nó ar aon sceitheadh nó fabht in aon phíblíne nó feisteas gáis nádúrtha,

(d) an soláthar gáis nádúrtha a bhriseadh nó a dhícheangal gan fógra.

(5) I gcás ina rachaidh oifigeach sábháilteachta gáis isteach ar thalamh de bhun cumhachtaí a thugtar leis an alt seo, cinnteoidh an Coimisiún, a luaithe is féidir tar éis na cumhachtaí a fheidhmiú faoin alt seo—

(a) nach lú slándáil na talún de bhíthin go ndeachthas isteach air,

(b) go ndeiseofar aon damáiste arb é an t-oifigeach sábháilteachta gáis is cúis leis nó go n-íocfar cúiteamh le háititheoir nó le húinéir na talún lena mbaineann.

(6) Aon duine—

(a) a chuireann bac nó treampán ar oifigeach sábháilteachta gáis i bhfeidhmiú cumhachtaí a thugtar leis an alt seo,

(b) a mhainníonn nó a dhiúltaíonn treoir arna tabhairt ag oifigeach sábháilteachta gáis faoin alt seo a chomhlíonadh,

(c) a dhéanann faisnéis atá bréagach nó míthreorach i bponc ábhartha a thabhairt go feasach d’oifigeach sábháilteachta gáis, nó

(d) a dhéanann, gan toiliú oifigigh sábháilteachta gáis, an soláthar gáis nádúrtha a chur ar siúl nó a athcheangal, ar soláthar é a bhí múchta nó dícheangailte ag oifigeach sábháilteachta gáis

tá sé nó sí ciontach i gcion.

(7) Aon duine atá ciontach i gcion faoin alt seo dlífear—

(a) ar é nó í a chiontú go hachomair, fíneáil nach mó ná €5,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 6 mhí, nó iad araon, a chur air nó uirthi, nó

(b) ar é nó í a chiontú ar díotáil, fíneáil nach mó ná €15,000 nó téarma príosúnachta nach faide ná 3 bliana, nó iad araon, a chur air nó uirthi.”.

14 .— Leasaítear Acht 1999 tríd an alt seo a leanas a chur isteach i ndiaidh alt 9J (arna chur isteach le halt 13):

“Forálacha sábháilteachta gáis a leathnú chuig gás peitriliam leachtaithe.

9K.— Maidir le haon tagairt do ghás nádúrtha—

(a) in ailt 9F go 9J den Acht seo,

(b) i míreanna (ea) go (ec) d’Alt 9(1), agus

(c) i bhfo-ailt (1G) agus (1H) d’alt 9,

forléireofar í, agus beidh éifeacht léi, amhail is dá mbeadh tagairt do ghás peitriliam leachtaithe san áireamh inti.”.