Uimhir 2 de 1964.
AN tACHT UCHTÁLA, 1964
[An tiontú oifigiúil].
Mínithe.
1.—San Acht seo—
ciallaíonn “ordú uchtála” ordú faoi alt 9 den Phríomh-Acht;
ciallaíonn “an Bord” an Bord Uchtála;
ciallaíonn “an Príomh-Acht” an tAcht Uchtála, 1952;
ciallaíonn “cumann uchtála cláraithe” comhlacht daoine atá taifeadta sa Chlár de Chumainn Uchtála a choimeádann an Bord faoi Chuid IV den Phríomh-Acht.
Leanbh dlisteanaithe a uchtáil.
2.—(1) (a) D'ainneoin aon ní atá in alt 10 den Phríomh-Acht, féadfar ordú uchtála a dhéanamh i gcás linbh—
(i) a dlisteanaíodh nó ar aithníodh a dhlisteanú de bhun forálacha an Achta Dlisteanais, 1931, agus
(ii) nach ndearnadh a bhreith a athchlárú de bhun forálacha an Sceideal a ghabhann leis an Acht sin ná de bhun dlí aon tíre seachas an Stát,
ar choinníoll go dtabharfaidh athair an linbh a thoiliú leis an ordú uchtála a dhéanamh nó go ligfear thar ceal an toiliú sin de réir Alt 14 den Phríomh-Acht.
(b) Beidh feidhm ag forálacha fho-ailt (2) go (6) d'alt 14 den Phríomh-Acht maidir le toiliú dá dtagraítear sa mhír sin roimhe seo mar atá feidhm acu maidir leis an toilithe dá dtagraítear i bhfo-alt (1) den alt sin.
(2) Chun críocha na bhforálacha sin roimhe seo den alt seo, forléireofar aon tagairt do mháthair linbh in ailt 16, 17, 20, 24 agus 39 den Phríomh-Acht mar thagairt a fholaíonn tagairt d'athair na linbh.
(3) I gcás—
(a) leanbh a bheith neamhdhlistineach nuair a thug an mháthair a toiliú le hordú uchtála a dhéanamh nó, i gcás inar lig an Bord an toiliú sin thar ceal ar an bhforas nár bhféidir teacht ar an máthair, nuair a saolaíodh an leanbh, agus
(b) nár tugadh aon fhianaise ar aird don Bhord, trí agóid a dhéanamh in aghaidh an iarratais ar uchtáil, nó ar shlí eile, gur dlisteanaíodh an leanbh dá éis sin,
féadfaidh an Bord a mheas, chun críocha an Phríomh-Achta agus an Achta seo, go bhfuil an leanbh neamhdhlistineach tráth an iarratais a éisteacht, agus má dhéanann an Bord ordú uchtála agus gur dlisteanaíodh an leanbh iarbhír, beidh an bhailíocht chéanna ag an ordú a bheadh aige dá mba rud é nár dlisteanaíodh an leanbh agus déanfar an tagairt in alt 39 den Phríomh-Acht don mháthair mar a fhorléiriú mar thagairt a fholaíonn tagairt don athair.
(4) Má tharla, roimh dháta an Achta seo a rith, go ndearnadh ordú uchtála i leith linbh dhlisteanaithe (is leanbh nárbh fheasach don Bhord é bheith dlisteanaithe), beidh, agus measfar go raibh riamh, ag an ordú an bhailíocht chéanna a bheadh aige dá mba rud é nár dlisteanaíodh an leanbh, agus déanfar an tagairt in alt 24 den Phríomh-Acht don mháthair a fhorléiriú mar thagairt a fholaíonn tagairt don athair.
Síneadh in imthoscaí áirithe ar an am chun ordú uchtála a iarraidh.
3.—(1) D'ainneoin aon ní atá in alt 10 den Phríomh-Acht, más deimhin leis an mBord gurb inmhianaithe, in imthoscaí speisialta an cháis sin a dhéanamh, féadfaidh sé ordú uchtála a dhéanamh i leith leanbh a bhí os cionn seacht mbliana d'aois ar dháta an iarratais ag iarraidh an ordaithe más rud é—
(a) (i) go raibh an leanbh faoina chúram ag an iarratasóir ó dháta roimh an dáta a shlánaigh an leanbh seacht mbliana d'aois, agus
(ii) go ndéanfar an t-iarratas sula mbeidh naoi mbliana d'aois slán ag an leanbh, nó
(b) gurb í máthair nó gurb é athair nádúrtha an linbh, nó gur gaol don leanbh, an t-iarratasóir nó duine de na hiarratasóirí más lánúin phósta iad.
(2) Sula gcinnfidh an Bord an ndéanfaidh sé ordú uchtála maidir le leanbh lena mbaineann an t-alt seo, tabharfaidh an Bord aird chuí ar mhianta an linbh, ag féachaint d'aois agus do thuiscint an linbh:
(3) Ní bheidh feidhm ag fomhír (ii) de mhír (a) d'fho-alt (1) den alt seo maidir le hiarratas ar ordú uchtála a dhéanfar roimh an 31ú lá de Nollaig, 1965.
Leasú ar alt 3 den Phríomh-Acht.
4.—Leasaítear leis seo alt 3 den Phríomh-Acht tríd an míniú seo a leanas: “ciallaíonn ‘duine uchtaithe’ duine a bhfuil ordú uchtála déanta ina leith;” a chur isteach roimh an míniú ar “ordú uchtála”.
Leasú ar alt 11 den Príomh-Acht.
5.—(1) D'ainneoin aon ní atá i bhfo-alt (3) d'alt 11 den Phríomh-Acht, féadar ordú uchtála a dhéanamh ar iarratas ó lanúin phósta atá pósta ar a chéile trí bliana ar a laghad agus a bhfuil cúig bliana is fiche d'aois slán ag gach duine acu.
(2) Leasaítear leis seo alt 11 den Phríomh-Acht tríd an bhfo-alt seo a leanas a chur in ionad fho-alt (4):
“(4) Ní dhéanfar ordú uchtála murar sa Stát atá gnáthchónaí ar na hiarratasóirí agus gur sa Stát a bhí gnáthchónaí orthu i gcaitheamh na bliana dar críoch dáta an ordaithe.”
(3) Leasaítear leis seo alt 11 den Phríomh-Acht trí fho-alt (5) a scriosadh.
Leasú ar alt 12 den Phríomh-Acht.
6.—Forléireofar alt 12 den Phríomh-Acht agus beidh éifeacht aige ionann is dá mbeadh Arm an tSlánaithe ar cheann de na haicmí creidimh a shonraítear i bhfo-alt (3) den alt sin.
Leasú ar alt 22 den Príomh-Acht.
7.—Leasaítear leis seo alt 22 den Phríomh-Acht tríd an bhfo-alt seo a leanas a chur in ionad fo-alt (3):
“(2) Mura feasach dáta breithe an linbh, cinnfidh an Bord an dáta is dócha a rugadh an leanbh agus taifeadfar an dáta sin mar dháta breithe an linbh agus má fhionnann an Bord, dá éis sin, an dáta iarbhír a rugadh an leanbh, cealófar an cinneadh agus leasófar dá réir an t-ordú uchtála a bhaineann leis an leanbh agus murab é an dáta a rugadh an leanbh an dáta a cinneadh mar a dúradh, leasófar an taifead.”
Orduithe idirlinne.
8.—Más rud é, ar iarratas a dhéanamh ar ordú uchtála i leith linbh, nach mbeidh an Bord deimhnitheach i dtaobh na n-ábhar dá dtagraítear in alt 13 den Phríomh-Acht, féadfaidh sé ordú a dhéanamh faoi alt 17 den Phríomh-Acht ag tabhairt coimeád an linbh don iarratasóir ar feadh tréimhse promhaidh más é tuairim an Bhoird gur dócha don Bhord a bheith deimhnitheach, roimh dheireadh na tréimhse sin, i dtaobh na n-ábhar dá dtagraítear san alt sin 17.
Iarratais ar orduithe uchtála a chur ar atráth.
9.—D'fhonn amhras a sheachaint, dearbhaítear leis seo go bhfuil, agus go raibh riamh, ag an mBord, i gcás iarratas ar ordú uchtála a dhéanamh chun an Bhoird, cumhacht chun déanamh cinneadh aige an t-ordú a dhéanamh nó diúltú an t-ordú a dhéanamh a chur ar atráth ó am go ham.
Srian le halt 2 d'Acht na Leanaí (Leasú) 1957.
10.—(1) Faoi réir fhorálacha an ailt seo, ní bhainfidh alt 2 d'Acht na Leanaí (Leasú), 1957, le duine a ghlacfaidh de láimh banaltrú agus cothabháil linbh ná le déanamh socruithe i gcóir an bhanaltraithe agus na cothabhála sin más rud é—
(a) (i) go nglacfar de láimh an banaltrú agus an chothabháil d'fhonn an leanbh a uchtáil ag an duine réamhráite, gur cumann uchtála cláraithe a dhéanfaidh na socruithe le haghaidh an bhanaltraithe agus na cothabhála, agus nach mbeidh thar bhliain caite ón dáta a glacadh an leanbh isteach i mbaile an duine, agus
(ii) go dtabharfar fógra i scríbhinn i dtaobh na socruithe don Bhord roimh sheacht lá nó laistigh de sheacht lá tar éis an leanbh a ghlacadh isteach i mbaile an duine réamhráite, nó
(b) go mbeidh iarratas ar ordú uchtála déanta i leith an linbh agus nach mbeidh diúltaithe don iarratas, nó
(c) go mbeidh deimhniú faoi fho-alt (2) den alt seo i bhfeidhm maidir leis an leanbh.
(2) (a) I gcás ina nglacfar banaltrú agus cothabháil linbh de láimh d'fhonn an leanbh a uchtáil, ach gur cás é nach mbaineann forálacha mhír (a) ná forálacha mhír (b) d'fho-alt (1) den alt seo leis, féadfaidh an Bord, más deimhin leis go bhfuil ag an duine a ghlacfaidh de láimh banaltrú agus cothabháil an linbh cúis leordhóthanach gan ordú uchtála a iarraidh an uair sin agus nach rud in aghaidh leas an linbh sin a dhéanamh, deimhniú a thabhairt don duine sin á dhearbhú nach mbeidh feidhm ag an alt sin 2 ar feadh cibé tréimhse a shonrófar sa deimhniú (ar tréimhse í a mheasann an Bord a bheith réasúnach sna himthoscaí).
(b) Féadfaidh an Bord deimhniú a thug sé faoin bhfo-alt seo a chúlghairm aon uair más é a thuairim gurb é leas an linbh lena mbaineann sin a dhéanamh.
(3) In aon chás lena mbaineann mír (a) d'fho-alt (1) den alt seo féadfaidh an Bord, más é a thuairim gur gá sin ar mhaithe le leas an linbh lena mbaineann, fógra a thabhairt don chumann uchtála cláraithe lena mbaineann agus don duine a ghlacfaidh de láimh banaltrú agus cothabháil an linbh gur chóir go mbainfeadh alt 2 d'Acht na Leanaí (Leasú), 1957, leis an duine réamhráite agus, ar an bhfógra a thabhairt, bainfidh an t-alt sin 2 leis an duine sin agus le socruithe a dhéanamh i gcóir an bhanaltraithe agus na cothabhála sin.
(4) Más rud é go ndiúltófar d'iarratas ar ordú uchtála i leith linbh in aon chás lena mbaineann fo-alt (1) den alt seo, bainfidh an t-alt sin 2 leis an duine a ghlacfaidh de láimh banaltrú agus cothabháil an linbh agus le socruithe a dhéanamh i gcóir an bhanaltraithe agus na cothabhála sin.
(5) I gcás ina dtabharfar fógra don Bhord de bhun fhomhír (ii) de mhír (a) d'fho-alt (1) den alt seo i dtaobh na socruithe i gcóir leanbh a bhanaltrú agus a chothabháil nó go mbeidh deimhniú faoi fho-alt (2) den alt seo i bhfeidhm maidir leis an leanbh, measfar, chun an gcríocha a bhaineann leis an mBord, a chomhaltaí agus a oifigigh d'fheidhmiú na gcumhachtaí a thugtar dóibh le mír 11 den Chéad Sceideal a ghabhann leis an bPríomh-Acht, iarratas ar ordú uchtála i leith an linbh a bheith deánta ag an duine a ghlacfaidh de láimh an banaltrú agus an chothabháil.
(6) Folóidh tagairtí san alt seo do dhuine a ghlacfaidh de láimh banaltrú agus cothabháil linbh tagairtí do bheirt duine, ar lánúin phósta iad, a ghlacfaidh de láimh an banaltrú agus an chothabháil sin i gcomhpháirt le chéile.
(7) In ionchúiseamh i leith cion a bhunaítear le fo-alt (8) den alt sin 2 toimhdheofar, go dtí go gcruthófar a mhalairt, nach bhfuil feidhm ag aon cheann de na forálacha seo a leanas, eadhon, míreanna (a), (b) agus (c) d'fho-alt (1) den alt seo, maidir leis an duine a ghlacfaidh de láimh an banaltrú agus an chothabháil lena mbaineann an t-ionchúiseamh ná le déanamh socruithe i gcóir an bhanaltraithe agus na cothabhála sin.
(8) Má tharlaíonn in aon chás lena mbaineann fo-alt (1) den alt seo, go dtiocfaidh an t-alt sin 2 chun bheith infheidhmithe aon tráth—
(a) tabharfaidh an Bord fógra don údarás sláinte laistigh den tréimhse cheithre lá dhéag tar éis an dáta a thosaigh an t-alt sin 2 chun bheith infheidhmithe, agus
(b) measfar forálacha fho-ailt (1) agus (2) den alt sin 2 a bheith comhlíonta má thugtar na fógraí dá dtagraítear iontu don údarás sláinte laistigh den tréimhse sin.
Aisghairm.
11.—(1) Aisghairtear leis seo alt 19 den Phríomh-Acht.
(2) Tiocfaidh fo-alt (1) den alt seo i ngníomh an lú lá d'Eanáir, 1966.
Gearrtheideal, forléiriú agus comhlua.
12.—(1) Féadfar an tAcht Uchtála, 1964, a ghairm den Acht seo.
(2) Déanfar an Príomh-Acht agus an tAcht seo a fhorléiriú le chéile mar aon ní amháin.
(3) Féadfar na hAchtanna Uchtála, 1952 agus 1964, a ghairm den Phríomh-Acht agus den Acht seo le chéile.