Uimhir 1 de 1963.
AN tACHT UM RÚIN OIFIGIÚLA, 1963
[An tiontú oifigiúil.]
CUID I
Réamhráiteach
Gearrtheideal.
1.—Féadfar an tAcht um Rúin Oifigiúla, 1963, a ghairm den Acht seo.
Léiriú.
2.—(1) San Acht seo—
folaíonn “doiciméad” cuid de dhoiciméad;
ciallaíonn “Aire” comhalta den Rialtas;
folaíonn “múnla” dearadh, patrún nó sampla;
folaíonn “doiciméad oifigiúil” pas taistil nó pas oifigiúil, nó cead, doiciméad aitheantais, deimhniú nó ceadúnas oifigiúil nó doiciméad eile dá samhail sin, cibé acu atá nó nach bhfuil sé comhlánaithe nó arna eisiúint lena úsáid, agus folaíonn sé freisin formhuiniú nó breisiú ar an gcéanna;
ciallaíonn “eolas oifigiúil” aon chódfhocal nó focal faire oifigiúil rúnda, agus aon sceitse, plean, múnla, earra, nóta, doiciméad nó eolas atá faoi rún nó faoi iontaoibh nó a bhfuil sé sainráite é a bheith faoi rún nó faoi iontaoibh agus atá, nó a bhí, i seilbh nó i gcoimeád nó faoi urláimh sealbhóra oifige poiblí, nó a bhfuil nó a raibh teacht aige air, de bhua a oifige, agus folaíonn sé eolas arna thaifeadadh ar scannán nó ar théip mhaighnéadach nó ar aon mheán taifeadta eile; ciallaíonn “oifig phoiblí” oifig nó fostaíocht a íoctar go hiomlán as an bPríomh-Chiste nó as airgead a sholáthraíonn an tOireachtas, nó ceapachán chun, nó fostaíocht faoi réim, aon choimisiúin, coiste nó binse arna bhunú ag an Rialtas nó ag Aire chun críocha aon fhiosrúcháin, ach ní fholaíonn sé comhaltas de cheachtar Teach den Oireachtas;
folaíonn “sceitse” grianghraf nó modh eile chun aon áit nó rud a léiriú;
ciallaíonn “údarás Stáit” an tArd-Aighne, an tArd-Reachtaire Cuntas agus Ciste, na Coimisinéirí Ioncaim, Coimisinéirí na nOibreacha Poiblí in Éirinn nó Coimisiún Talún na hÉireann.
(2) San Acht seo—
folaíonn abairtí a thagraíonn do pháirtiú nó glacadh aon pháirtiú nó glacadh, cibé acu go hiomlán nó go páirteach é agus cibé acu a dhéantar an sceitse, an plean, an múnla, an t-earra, an nóta, an doiciméad nó an t-eolas féin, nó nach ndéantar ach amháin a shubstaint nó a bhrí nó a thuairisc, a pháirtiú nó a ghlacadh;
folaíonn abairtí a thagraíonn d'aon sceitse, plean, múnla, earra, nóta nó doiciméad a fháil nó a choinneáil, cóip a dhéanamh nó a chur á déanamh d'iomlán nó d'aon chuid d'aon sceitse, plean, múnla, earra, nóta nó doiciméad; agus
folaíonn abairtí a thagraíonn d'aon sceitse, plean, múnla, earra, nóta nó doiciméad a pháirtiú é a aistriú nó a tharchur.
(3) Beidh deimhniú arna thabhairt ag Aire faoina shéala á dheimhniú aon chódfhocal nó focal faire oifigiúil nó aon sceitse, plean, múnla, earra, nóta, doiciméad nó eolas a shonrófar nó a léireofar sa deimhniú a bheith faoi rún nó faoi iontaoibh, ina fhianaise dhochloíte ar an ní a dheimhneofar amhlaidh.
Aisghairm,
1911, c. 28;
1920, c. 75.
3.—Aisghairtear leis seo na Official Secrets Acts, 1911 and 1920.
CUID II
Eolas Oifigiúil
Eolas oifigiúil a nochtadh.
4.—(1) Ní dhéanfaidh duine ar bith aon eolas oifigiúil a pháirtiú le haon duine eile mura mbeidh sé údaraithe go cuí chun é sin a dhéanamh nó mura ndéanfaidh sé amhlaidh i gcúrsa agus de réir a dhualgas mar shealbhóir oifige poiblí nó i gcás inarb é a dhualgas é a dhéanamh chun leasa an Stáit.
(2) Glacfaidh duine lena mbaineann fo-alt (1) cúram réasúnach chun gan aon eolas den sórt sin a pháirtiú go neamhdhleathach.
(3) Ní bhfaighidh duine ar bith eolas oifigiúil i gcás inarb eol dó, nó ina bhfuil cúis réasúnach aige chun a chreidiúint, gur shárú ar fho-alt (1) é an t-eolas sin a pháirtiú leis.
(4) San alt seo ciallaíonn “údaraithe go cuí” údaraithe ag Aire nó ag údarás Stáit nó ag duine éigin a bheidh údaraithe chuige sin ag Aire nó ag údarás Stáit.
Eolas faoi iontaoibh i gconarthaí oifigiúla a nochtadh.
5.—(1) Ní dhéanfaidh duine atá nó a bhí—
(a) ina pháirtí i gconradh le hAire nó le húdarás Stáit nó le haon duine thar ceann Aire nó údaráis Stáit, nó
(b) ar fostú ag páirtí den sórt sin,
aon eolas a bhameann leis an gconradh, agus a mbeidh sé sainráite ann gurb eolas faoi iontaoibh é, a pháirtiú le haon tríú páirtí.
(2) Glacfaidh duine lena mbaineann fo-alt (1) cúram réasúnach chun gan aon eolas den sórt sin a pháirtiú go neamhdhleathach.
(3) Is cosaint mhaith é ar ionchúiseamh mar gheall ar an alt seo a shárú a chruthú go raibh an páirtiú údaraithe i scríbhinn ag an Aire nó ag údarás Stáit nó ag an bpáirtí a bhí ag conrú thar ceann an Aire nó an údaráis Stáit.
Doiciméid agus earraí a choinneáil.
6.—(1) Ní choinneoidh duine ar bith aon doiciméad oifigiúil ná aon ní arb eolas oifigiúil é, nó a bhfuil eolas oifigiúil ann, nuair nach mbeidh aon cheart aige é a choinneáil, nó nuair nach dá dhualgas mar shealbhóir oifige poiblí é a choinneáil.
(2) Déanfaidh duine de réir na dtreoracha uile a eiseoidh Aire, nó Rúnaí Roinne nó aon duine a bheidh údaraithe faoi shéala ag Aire, maidir le haistabhairt nó diúscairt aon doiciméid oifigiúil, nó aon rud arb eolas oifigiúil é nó a bhfuil eolas oifigiúil ann, agus atá ina sheilbh nó faoina urláimh agus a bheidh sonraithe nó curtha in iúl sna treoracha sin.
(3) Féadfaidh an Taoiseach treoracha a thabhairt maidir le haistabhairt nó diúscairt aon doiciméad bunaidh a shonrófar nó a chuirfear in iúl sna treoracha sin agus arb eolas oifigiúil iad nó a bhfuil eolas oifigiúil iontu agus a bheidh i seilbh nó faoi urláimh aon duine a shealbhaigh oifig tráth mar Aire nó mar Rúnaí Parlaiminte, agus déanfaidh aon duine den sórt sin de réir na dtreoracha sin uile.
(4) Ní bheidh feidhm ag fo-ailt (1) agus (2) i gcás duine a shealbhaigh tráth oifig lena mbaineann fo-alt (3).
Cionta maidir le díslí, séalaí agus stampaí oifigiúla.
7.—(1) Ní dhéanfaidh aon duine aon ní acu seo a leanas—
(a) ní úsáidfidh sé ná ní bheidh ina sheilbh ná faoina urláimh aige, gan údarás nó leithscéal dleathach, aon dísle, séala ná stampa oifigiúil ná aon dísle, séala ná stampa a bheidh chomh mór sin i gcosúlacht lena leithéid gur dóigh dó duine a mhealladh, ná
(b) ní ghóchumfaidh sé aon dísle, séala ná stampa oifigiúil, ná
(c) ní úsáidfidh sé ná ní bheidh ina sheilbh ná faoina urláimh aige, gan údarás nó leithscéal dleathach, aon dísle séala ná stampa góchumhtha den sórt sin, ná
(d) ní dhéanfaidh sé ná ní dhíolfaidh sé ná ní bheidh in sheilbh aige lena dhíol, gan údarás nó leithscéal dleathach, aon dísle, séala ná stampa oifigiúil.
(2) San alt seo ciallaíonn “dísle, séala ná stampa oifigiúi dísle, séala nó stampa Aire nó údaráis Stáit nó aon ghníomhaire taidhleoireachta nó consalachta nó aon údaráis eile a ceapadh húdarás an Rialtais nó atá ag gníomhú faoi údarás an Rialtais, dísle, séala nó stampa a bhaineann le haon cheann acu sin nó a úsáideann sé nó a rinne nó a sholáthraigh sé.
Doiciméid oifigiúla a bhrionnú, etc.
8.—Ní dhéanfaidh duine ar bith aon ní acu seo a leanas :—
(a) ní bhrionnóidh sé aon doiciméad oifigiúil ná, gan údarás nó leithscéal dleathach, ní athróidh sé é ná ní dhéanfaidh crioscaíl leis, ná
(b) ní úsáidfidh sé ná ní bheidh ina sheilbh ná faoina urláimh aige, gan údarás nó leithscéal dleathach, aon doiciméad oifigiúil brionnaithe, athraithe nó neamhrialta.
CUID III
Eolas a pháirtiú chun dochair do shlánd áil nó caomhnú an Stáit
Gníomhartha a bheadh dochrach do shlándáil nó caomhnú an Stáit.
9.—(1) Ní dhéanfaidh duine ar bith, ar dhóigh ar bith ba dhochar do shlándáil nó caomhnú an Stáit, aon ní acu seo a leanas—
(a) ní bhfaighidh sé, ní thaifeadfaidh sé, ní pháirteoidh sé le haon duine eile ná ní fhoilseoidh sé, ná
(b) ní bheidh ina sheilbh ná faoina urláimh aige aon doiciméad ina mbeidh, ná taifead ar bith eile ar a mbeidh,
eolas mar gheall ar—
(i) uimhir, tuairisc, armáil, trealamh, cóiriú, gluaiseacht nó staid aon choda de na Fórsaí Cosanta nó aon cheann de na hárthaí nó de na haerárthaí a bhaineann leis an Stát,
(ii) aon oibríochtaí nó oibríochtaí beartaithe ag aon chuid de na Fórsaí Cosanta nó ag an nGarda Síochána nó ag aon cheann de na hárthaí nó de na haerárthaí a bhaineann leis an Stát,
(iii) aon bhearta chun aon áit a chosaint nó a dhaingniú thar ceann an Stáit,
(iv) lón cogaidh, nó
(v) ní ar bith eile a mbeadh, nó a bhféadfadh sé go mbeadh, eolas ina thaobh dochrach do shlándáil nó caomhnú an Stáit.
(2) I gcás duine a chúiseamh i sárú ar an alt seo, is cosaint mhaith é a chruthú go raibh an gníomh ar ina leith a chúisítear é údaraithe ag Aire nó ag duine éigin a bhí údaraithe chuige sin ag Aire, nó gur i gcúrsa agus de réir a dhualgas mar shealbhóir oifige poiblí a rinneadh é.
Páirtiúchán le gníomhairí coigríche nó le comhaltaí d'eagraíochtaí neamhdhleathacha.
10.—(1) I gcás duine a chúiseamh i sárú ar alt 9, más rud é go ndearna sé páirtiúchán nó gur fhéach sé le páirtiúchán a dhéanamh (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) le gníomhaire coigríche nó le comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach, is fianaise é sin go ndearnadh an gníomh a gcúisíteal é ina leith ar dhóigh ba dhochar do shlándáil nó caomhnú an Stáit.
(2) Mura gcruthaí sé a mhalairt, measfar páirtiúchán a bheith déanta ag duine le gníomhaire coigríche nó le comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach más rud é (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) gur thug sé cuairt ar sheoladh gníomhaire choigríche nó comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach nó go ndearna sé cuideachtanas nó comhluadar leis an ngníomhaire sin nó leis an gcomhalta sin, nó más rud é (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) go bhfuarthas ina sheilbh, nó gur thug sé d'aon duine eile nó go bhfuair sé ó aon duine eile, ainm nó seoladh, nó aon eolas eile i dtaobh, gníomhaire choigríche nó comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach.
(3) Aon seoladh (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) a bhfuil amhras réasúnach ann gur seoladh é a úsáidtear chun páirtiúcháin a ghlacadh a bheidh ceaptha do ghníomhaire coigríche nó do chomhalta d'eagraíocht neamhdhleathach, nó aon seoladh ag a bhfuil cónaí ar dhuine den sórt sin, nó a thaithíonn sé chun páirtiúcháin a thabhairt nó a ghlacadh, nó a bhfuil gnó ar siúl aige ann, measfar gurb é seoladh gníomhaire choigríche nó comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach é agus gur páirtiúcháin le gníomhaire coigríche nó le comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach páirtiúcháin a sheoltar chuig an seoladh sin.
(4) San alt seo—
folaíonn “gníomhaire coigríche” aon duine atá nó a bhí, nó a bhfuil amhras réasúnach ann go bhfuil nó go raibh sé, ar fostú ag cumhacht choigríche go díreach nó go neamhdhíreach chun gníomh a dhéanamh (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) ba dhochar do shlándáil nó caomhnú an Stáit, nó a rinne nó a bhfuil amhras réasúnach ann go ndearna sé (cibé acu laistigh nó lasmuigh den Stát é) aon ghníomh den sórt sin nó iarracht ar é a dhéanamh ;
ciallaíonn “comhalta d'eagraíocht neamhdhleathach” aon duine atá nó a bhí, nó a bhfuil amhras réasúnach ann go bhfuil nó go raibh sé, ina chomhalta de chógléasadh neamhdhleathach de réir bhrí agus chun críocha an Achta um Chiontaí in Aghaidh an Stáit, 1939.
Ciontóirí a thearmannú agus gan cionta a chur in iúl.
11.—(1) Ní dhéanfaidh duine ar bith go feasach aon duine a thearmannú arb eol dó, nó a bhfuil cúis réasúnach aige lena cheapadh, go bhfuil sárú ar alt 7 déanta nó ar tí a dhéanta aige.
(2) Aon duine a dtiocfaidh sé i bhfios dó go bhfuiltear tar éis, nó ar tí, alt 9 a shárú, tabharfaidh sé láithreach do chomhalta den Gharda Síochána nó de na Fórsaí Cosanta aon eolas ina thaobh atá ar a chumas a thabhairt.
Imeachtaí in camera.
12.—Más rud é, i gcúrsa imeachtaí, lena n-áirítear imeachtaí ar achomharc, i leith ciona faoi alt 9 nó i leith ciona faoi Chuid II a rinneadh ar dhóigh ba dhochar do shlándáil nó caomhnú an Stáit, go ndéanfaidh an t-ionchúisitheoir iarratas, ar an bhforas gur dhochar é do shlándáil nó caomhnú an Stáit aon fhianaise nó ráiteas a bheadh le tabhairt nó le déanamh i rith aon choda den éisteacht a fhoilsiú, á iarraidh gur in camera a dhéanfaí an chuid sin den éisteacht, déanfaidh an chúirt ordú chuige sin, ach fógrófar go poiblí an fíorasc agus an phianbhreith (má ghearrtar sin).
CUID IV
Imeachtaí dlíthiúla agus forálacha forlíontacha
Cionta.
13.—(1) Aon duine a sháróidh aon fhoráil den Acht seo nó a dhéanfaidh iarracht í a shárú, beidh sé, gan dochar d'aon achtachán eile, ciontach i gcion faoin Acht seo.
(2) Féadfar duine a thriail go hachomair in aon chion faoin Acht seo agus ar a chiontú dlífear fíneáil nach mó ná céad punt a chur air nó príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná sé mhí nó an fhíneáil sin agus an phríosúnacht sin le chéile.
(3) Féadfar duine a thriail arna dhíotáil in aon chion faoi alt 9 nó in aon chion faoi Chuid II a rinneadh ar dhóigh ba dhochar do shlándáil nó do chaomhnú an Stáit, agus ar a chiontú dlífear príosúnacht ar feadh téarma nach faide ná dhá bhliain a chur air nó pianseirbhís ar feadh téarma nach faide ná seacht mbliana.
Srian le hionchúiseamh.
14.—(1) Ní thionscnófar imeachtaí i leith aon chiona faoin Acht seo ach amháin ag an Ard-Aighne nó lena thoiliú.
(2) Sula bhfaighfear an toiliú sin, féadfar duine a chúiseofar i gcion faoi alt 9 a ghabháil, nó féadfar barántas chun é a ghabháil a eisiúint agus a fhorghníomhú, agus féadfar é a athchur faoi choimeád nó faoi bhannaí, ach ní fhéadfar in aon chás é a athchur amhlaidh go dtí dáta is déanaí ná ocht lá tar éis a athchurtha den chéad uair, agus ní dhéanfar aon imeachtaí eile go mbeidh an toiliú sin faighte.
Gabháil gan bharántas.
15.—Aon duine a gheofar ag sárú alt 9, nó a mbeidh amhras réasúnach ann é a bheith tar éis, nó iarracht a bheith déanta aige, nó é a bheith ar tí, an t-alt sin a shárú, féadfar é a ghabháil agus a choinneáil ar an dóigh chéanna le duine a fhaightear ag déanamh feileonachta.
Barántais chuardaigh.
1897, c. 30.
16.—(1) Ar bheith sásta dó go bhfuil cúis réasúnach ann chun bheith in amhras go bhfuiltear tar éis, nó ar tí, sárú a dhéanamh ar alt 9 féadfaidh breitheamh den Chúirt Dúiche barántas a eisiúint chun aon chomhalta den Gharda Síochána chun aon áitreabh, áit, árthach nó aerárthach a chuardach.
(2) Má bhíonn cúis réasúnach ag comhalta den Gharda Síochána nach ísle céim ná príomhcheannfort chun a chreidiúint gur gá ar mhaithe le leas an Stáit beart a dhéanamh láithreach, féadfaidh sé barántas cuardaigh a eisiúint a beidh ar comhéifeacht le bárantas cuardaigh ó bhreitheamh den Chúirt Dúiche.
(3) Beidh sé sainráite i mbarántas cuardaigh a eiseofar faoin alt seo go n-údaraíonn sé, agus oibreoidh sé chun a údarú, do chomhalta den Gharda Síochána (nach ísle céim ná cigire) a bheidh ainmnithe sa bharántas, maraon le haon daoine eile a bheidh ainmnithe sa bharántas agus aon chomhaltaí eile den Gharda Síochána, dul isteach, laistigh de sheachtain ó dháta an bharántais agus le forneart más gá sin, in aon áitreabh, áit, árthach nó aerárthach a bheidh ainmnithe sa bharántas agus an céanna agus gach duine a gheofar ann a chuardach agus aon doiciméad nó ní a urghabháil a gheofar ansin nó a gheofar ar aon duine den sórt sin agus a gcreidfidh an comhalta sin go réasúnach gur fianaise é, go díreach nó go neamhdhíreach, ar shárú a bheith déanta nó beartaithe ar alt 9, nó go bhfuil baint aige go díreach nó go neamhdhíreach lena leithéid.
(4) Féadfaidh comhalta den Gharda Síochána ag gníomhú dó faoi údarás barántais cuardaigh a éisíodh faoin alt seo—
(a) ainm agus seoladh aon duine a gheofar san áitreabh, san áit, san árthach nó san aerárthach a bheidh ainmnithe sa bharántas a éileamh, agus
(b) aon duine den sórt sin a dhiúltóidh a ainm agus a sheoladh a thabhairt, nó a thabharfaidh ainm bréige nó seoladh bréige, a ghabháil gan bharántas.
(5) Féadfar aon doiciméad a urghabhfar faoin alt seo a thógáil agus é a choinneáil fad is cuí leis an Aire Dlí agus Cirt é, agus féadfar aon ní eile a urghabhfar amhlaidh a thógáil agus é a choinneáil, go ceann tréimhse míosa ón dáta a urgabhadh é, nó, má thionscnaítear imeachtaí laistigh den tréimhse sin i leith ciona faoin Acht seo, go dtí go mbeidh deireadh leis an himeachtaí, agus ina dhiaidh sin bainfidh forálacha an Police (Property) Act, 1897, leis an ní a urghabhadh amhlaidh díreach mar a bhaineann an tAcht sin le maoin a tháinig i seilbh an Gharda Síochána sna himthosca a luaitear san Acht sin.
(6) Gach duine a bhacfaidh comhalta den Gharda Síochána nó duine eile a bheidh ag gníomhú faoi údarás barántais cuardaigh a eisíodh faoin alt seo, beidh sé ciontach i gcion.
Eolas a fháil ar chionta amhrais.
17.—(1) Má bhíonn cúis réasúnach ag oifigeach den Gharda Síochána nach ísle céim ná príomhcheannfort chun bheith in amhras go ndearnadh cion faoi alt 9 agus chun a chreidiúint gur féidir le haon duine áirithe eolas a thabhairt i dtaobh an chiona nó an chiona amhrais, féadfaidh sé cead a iarraidh ar an Aire Dlí agus Cirt chun na cumhachtaí a thugtar leis an bhfo-alt seo a fheidhmiú, agus, má thugtar an cead sin, féadfaidh sé a údarú do chomhalta den Gharda Síochána nach ísle céim ná cigire a cheangal ar an duine a gcreidtear é a bheith ar a chumas eolas a thabhairt aon eolas a thabhairt atá ar a chumas maidir leis an gcion nó leis an gcion amhrais, agus aon duine a gceanglófar air de bhun údaráis den sórt sin eolas a thabhairt agus nach ndéanfaidh de réir mar a cheanglófar air amhlaidh nó a thabharfaidh eolas is feasach dó a bheith bréagach beidh sé ciontach i gcion.
(2) Má bhíonn cúis réasúnach ag aon oifigeach den sórt sin chun a chreidiúint gur gá ar mhaithe le leas an Stáit beart a dhéanamh láithreach, féadfaidh sé na cumhachtaí a thugtar le fo-alt (1) a fheidhmiú gan cead a iarraidh ar an Aire Dlí agus Cirt ná a fháil uaidh, ach má dhéanann sé amhlaidh tuairisceoidh sé na himthosca don Aire láithreach.
Cumhacht chun a cheangal go dtabharfar teileagraim ar aird.
1869, c. 73.
18.—(1) Más é tuairim an Aire Dlí agus Cirt go bhfóireann sé do leas an Stáit é sin a dhéanamh, féadfaidh sé, le barántas faoina láimh, a cheangal ar aon duine a bhfuil ar úinéireacht nó faoina urláimh aige aon chábla nó sreang teileagrafaíochta, nó aon ghaireas le haghaidh raidió-theileagrafaíochta, a úsáidtear chun teilegraim a chur go haon áit, nó a ghlacadh ó aon áit, atá lasmuigh den Stát, go dtabharfaidh sé ar aird dó féin, nó d'aon duine a bheidh ainmnithe sa bharántas, scríbhinní bunaidh agus athscríbhinní na dteileagram go léir, nó na dteileagram d'aon chineál nó saghas a shonrófar, nó na dteileagram a cuireadh ó aon duine nó áit a shonrófar nó a seoladh chun aon duine nó áit a shonrófar, nó a cuireadh go haon áit, nó a glacadh ó aon áit, lasmuigh den Stát, le haon chábla, sreang nó gaireas den sórt sin, agus fós gach páipéar eile a bhainfidh le haon teileagram den sórt sin a dúradh agus déanfaidh an duine sin de réir an cheangail sin.
(2) San alt seo tá an bhrí chéanna le “teileagram” atá le “telegram” sa Telegraph Act, 1869, agus tá an bhrí chéanna le “raidió-theileagrafaíocht” atá le “radio-thelegrafaíocht” san Acht Radio-Thelegrafaíochta, 1926.